Bonen Doppen

Alles blijft anders

De toekomst is nu

Volgens de trendwatchers gaat het roer om en komt er overal vernieuwing. Pioniers, aangemoedigd door laagdrempelige mogelijkheden dankzij de techniek, zoeken gaten in oude en traditionele systemen.

Bedrijven worden, als ik  trendwatchers beluister, nog steeds geleid door aandeelhouders die alleen maar dividend willen zien. Er komen echter steeds meer initiatieven met een coöperatieve opzet en co-creatie, alleen al door bijvoorbeeld crowdfunding. We bevinden ons nu nog een tussenfase, waarin er veel onzekerheid en onduidelijkheid is.

Technologisch gedreven trends spelen het komende jaar een steeds grotere rol in onze samenleving. Van draagbare en handzame computers tot autonome ambulance drones. De manier waarop we de wereld ervaren, verandert snel, heel snel. Organisaties zien technologie steeds meer als de brandstof om nieuwe golven van omzet te creëren. Bedrijven zitten in de race om te digitaliseren. Sociale media, mobiele communicatie en de cloud zijn de aanjagers. De scheidslijn tussen de virtuele en de ‘echte’ wereld vervaagt: het internet weet straks meer over jou dan jijzelf. Dat geldt zeker ook voor organisaties en bedrijven.

Dit alles biedt wel de mogelijkheid om communicatie naar een hoger niveau te brengen. Het is alom bekend dat we dagelijks geconfronteerd worden met een oneindig aantal (irrelevante) boodschappen. De kunst is om met je klanten te communiceren zonder iets te verkopen. In plaats van je diensten en producten aan te prijzen, geef je ze informatie die je klanten slimmer maakt, of wellicht om ze te entertainen, of om een emotionele band met ze op te bouwen.

Wat betekent dat voor de communicatieprofessional?

De vraag naar communicatieprofessionals zal de komende vijf jaar naar verwachting toenemen, vertelt ons het rapport dat DirectResearch in september liet verschijnen. In samenwerking met Logeion en de Associatie van hoofden Communicatie werd een kwantitatief onderzoek uitgevoerd. Maar er zal een verschuiving van de rol van communicatie binnen de organisatie plaatsvinden. In plaats van uitvoerend bezig te zijn met communicatie, zal de communicatieprofessional steeds meer content binnen en buiten de organisatie monitoren en verbinden. Nieuwe kleren van de keizer? Wel nee, het is altijd de primaire taak van de communicatieprofessional geweest ontwikkelingen in de samenleving te signaleren en te spiegelen op de eigen organisatie. Tot voor kort heette dat antennefunctie, tegenwoordig issuemanagement.

Verder zal het belang en de toegevoegde waarde van de communicatie-expert in het bereiken van organisatiedoelen steeds verder toenemen. De tendens zal meer gaan richting uitbesteding aan (communicatie)specialisten; de behoefte aan kennis in eigen huis blijft bestaan, aldus het rapport. Ik denk eerder dat de communicatieprofessional van morgen een duizendpoot is en zal blijven met voldoende IT-kennis, een verhalenverteller en een designdenker is die de technologische mogelijkheden ten volle kan benutten om tot nieuwe creatieve en succesvolle oplossingen te komen. Door de explosie aan slimme dingen, denk maar eens aan de snelle toename van 3D-printing, robots, zelfrijdende auto’s, drones en de enorme hoeveelheid data die dit creëert, gaan we er naartoe dat de Communicatie-, Marketing- en IT-afdelingen meer samenwerken om een gepersonaliseerde beleving voor klanten te realiseren. We hebben de uitdaging om de hoeveelheden data te combineren, te stroomlijnen en in te zetten.

Maar wat houdt dat dan in?

In het reguliere onderwijs moeten HBO- en WO-instellingen rekening houden dat op de relatief korte termijn bijna de helft van de huidige eerstejaars studenten een studierichting heeft gekozen waarvoor de verwachtingen met betrekking tot het vinden van een geschikte baan (zeer) ongunstig zijn. Naast informatica, commerciële studies, de toeristische sector, bedrijfskunde, sociaal werk, fysiotherapie en veiligheidskunde zijn het vooral de communicatiestudies waar het baanperspectief klein is. Huidige studenten krijgt tot zeker 2018 steeds meer moeite om passend werk te vinden. Een snelle aanpassing van het aan te bieden leerprogramma is zeer gewenst maar het huidige systeem laat dat niet toe.

Volgens het onderzoek van DirectResearch ziet een ruime meerderheid van de huidige communicatieprofessionals zichzelf over vijf jaar nog werkzaam binnen het communicatievak. IJdele hoop? De verwachting bij de meesten is wel, dat de invulling van de functie zal veranderen. Het grootste gedeelte van de communicatieprofessionals bereidt zich voor op de veranderingen door de focus te leggen op verdiepen in de nieuwste ontwikkelingen. Het is mijn constatering dat communicatieprofessionals veel meer bezig zijn met de ontwikkeling van de organisatie waarvoor ze werken dan met de ontwikkelingen van hun eigen vak.

Volgens Karel Winkelaar is het wel duidelijk dat de ongebreidelde groei van het aantal communicatieafdelingen bij organisaties ten einde is. De tijd is voorbij dat ondernemingen, overheden en instellingen bijna ongemerkt steeds maar nieuwe communicatiemensen in dienst nemen. Er wordt nu, na de brede acceptatie van communicatie als succesfactor, aanmerkelijk kritischer gekeken naar wat communicatie concreet bijdraagt aan de doelen van de organisatie. Doelmatigheid en accountability komen in de plaats van vrijblijvendheid en ‘leuke dingen doen’.

Bij veel ondernemingen is er de wens om de toegevoegde waarde van de communicatieafdeling te vergroten. Een wens die niet alleen leeft binnen Raden van Bestuur, maar ook in het bedrijfsleven en bij communicatieafdelingen zelf. De rol van de communicatieafdeling moet en kan anders. Er zijn een paar dominante ontwikkelingen. Organisaties en overheden staan onder toenemende druk. Tussen veel bedrijven, en dat zijn niet alleen de financiële instellingen, en de samenleving is een grote vertrouwensbreuk ontstaan. Voldoe je als bedrijf of topman niet aan de verwachtingen, dan word je rücksichtslos aan de (digitale) schandpaal genageld. Het beheersen van issuemanagement was nog nooit zo belangrijk.

Zowel managers als communicatieadviseurs zien de noodzaak in van een meer strategische inbreng van communicatie in het beleid van organisaties. Onder meer om reputaties beter te managen, besluitvorming te verbeteren en organisaties als geheel beter te laten communiceren. Echter, de wederzijdse verwachtingen lopen vaak ver uiteen. Daardoor komen communicatiemensen nog steeds te weinig en vaak te laat aan bod bij beleidsvorming. Ze blijven steken in de uitvoerende aspecten van het bekendmaken van elders bedacht beleid.

Van adviseur naar doenker?

“Met ‘de adviseur’ hebben we het in 2015 wel gehad” liet Betteke van Ruler ons onlangs weten. In haar ogen is de communicatieprofessional van deze tijd een sparringpartner en hij/zij wil zijn/haar opdrachtgever verder helpen. Communicatie is toch van iedereen? Communicatie is nu faciliteren. Het is luisteren, begrijpen en handelen met empathie. Betteke van Ruler: “Een communicatiedeskundige van nu denkt tijdens het doen. Hij reflecteert voortdurend en houdt rekening met de dynamiek van de markt. Kortom, hij is een doenker geworden.” Communicatie anno nu is leren door te doen, het is persoonlijk zijn, altijd eerlijk en alles vanuit de ziel. Relaties aangaan door de communicatie parallel te maken aan de acties en de organisatie een gezicht te geven.

Als communicatiedeskundigen flexibel moeten zijn, zouden onze opleidingen dat dan ook niet moeten zijn? Geen vaste onderwijsvormen meer voor langere tijd, maar met de tijd mee en inspelen op juist die trends die communicatie zo waardevol maken voor organisaties!

Communicatieprofessional: kom uit je comfort zone, daar buiten valt zo veel meer te beleven.

Jan Boon Communicatie

Januari 2015

Toekomst, wat moet je er mee

De schrijver Thomas Ritter kreeg begin september 2001 de vertaling van een bijzonder manuscript met voorspellingen van het wereldgebeuren in bezit. Voorspellingen van de Indische Palmbladeren voor de huidige tijd en erna. Indiërs bewaarden de Palmbladeren in diverse bibliotheken in vooral Zuid-India en vormen de bronnen die van oorsprong duizenden jaren voor Christus beheerd werden door de zeven Rishi’s en ook door hen zijn opgetekend. De bronnen beschrijven diverse onderwerpen. Ritter meldt dat de huidige tijd in het teken staat van grote omwentelingen. En dat is inmiddels wel duidelijk. Alle voorspelde gebeurtenissen van de Indische Palmbladeren bleken tot nu toe te zijn uitgekomen. Ik kan u verzekeren dat als alle andere voorspellingen ook uitkomen, we onze borst wel erg nat kunnen maken.

Toekomst voorspellen wordt al eeuwen gedaan. Vanaf het begin van de mensheid houdt het ons mensen bezig. Niet alleen de Maya’s en Egyptenaren maar ook de Romeinen en Indianen voorspelden al hun toekomst. Vandaag verschillen we sterk van mening over wat ons te wachten staat want er is veel gaande. We merken het allemaal: de samenleving, alles om ons heen verandert, inclusief ons beeld van de toekomst. En niet in de minste plaats door de zich snel ontwikkelende technologie. Wat wordt belangrijk en wat verdwijnt naar de achtergrond? Wat zijn de uitdagingen. We kunnen slechts kort vooruit kijken maar Star Trek komt steeds dichterbij. Voorspellingen. Het blijft interessant.
Zo blijft ook trendwatching me mateloos fascineren. Trendwatching is letterlijk niet meer dan kijken naar wat in het vandaag en morgen in ontwikkeling is. De reden waarom ik trendwatching zo interessant vind, is omdat het veelal dicht bij huis is. Met trendwatching kunnen we geen toekomstvoorspellingen doen, maar door op de voorspelde trends van vorig jaar terug te kijken, kunnen we wel lessen trekken voor de toekomst. Een paar voorbeelden.

Het is in het verleden talloze keren gebeurd en staat ons ook in de toekomst ongetwijfeld weer te wachten: een omkering van de magnetische polen van de aarde. Maar wanneer en wat voor gevolgen heeft dat? Volgens sommigen zou het eind 2012 gebeuren: de magnetische polen van de aarde zouden zich omdraaien en de wereld zou – zoals de Maya’s het voorspeld hadden – transformeren naar een nieuwe periode. Maar er gebeurde ogenschijnlijk niets. Inmiddels zit 2013 er bijna op en bevinden de magnetische polen zich nog op de plek waar ze al zo lang zitten. Of toch niet. Voor verschillende wetenschappers reden genoeg om er onderzoek naar te doen. De Europese ruimtevaart organisatie, ESA, stuurde onlangs drie satellieten de ruimte in om onderzoek te doen naar het groot magnetisch veld om ons heen dat ons beschermt tegen de schadelijke deeltjes van de zon en uit het heelal. Ook dat magnetisch veld om de aarde verandert, daardoor is de magnetische Noordpool verschoven. Het idee van omkerende magnetische polen op aarde is op zichzelf niet zo gek. Het is in het verleden namelijk regelmatig gebeurd en met alle gevolgen van dien. En ja, het zal in de toekomst ongetwijfeld nogmaals gebeuren.

En dan het klimaat: deze winter wordt de koudste winter in 100 jaar. Dat voorspellen Duitse en Amerikaanse weervoorspellers op basis van computermodellen. Het ijs op de Noordpool smelt in een hoog tempo weg al of niet door veranderende magnetische velden. Het klopt wel dat we de afgelopen vijf jaar strengere winters hebben gehad en dat we vaak lange periodes geconfronteerd werden met koude temperaturen. Grappig is te lezen dat de weersvoorspellers elkaar een beetje tegen spreken als het gaat waar die kou vandaan komt: uit alle windstreken maar niet uit het Westen. Zal het daar dan wel vandaan komen.

Geheel iets anders speelt zich in de sociale media af. Binnenkort gaat Twitter Facebook voorbij, Snapchot en Google+ groeien verder door, Proust, Timmr en Nextt staan te trappelen, economie platforms rukken op. We zijn al lang onderweg van een samenleving 1.0 naar 3.0 of misschien wel 4.0. Het is de eeuw van je (klein) dochters hoor ik laatst. En je doet niet mee als je niets met video doet in 2014. In 2014 zal contentmarketing nog belangrijker worden, zal de inzet van social media meer versnipperd raken, moet je content nu echt geschikt voor mobiel zijn, is retargeting nog steeds een toverwoord en, als laatste, zal zoekmachinemarketing sterker beïnvloed worden door social media. Er komen steeds meer sociale netwerken, met alleen Facebook of Twitter red je het in 2014 niet meer, erger nog beiden zullen binnenkort passé zijn. Als bedrijf soms best een moeilijke keus: waar stap je in en waar blijf je weg? Voor ieder bedrijf is deze keuze weer anders. De trend is wel dat de meest succesvolle inzet van social media vaak visuele uitingen zijn (plaatjes, infographics). Posities in de zoekmachines worden in 2014 meer en meer beïnvloed door de gedeelde links op social media. Als je pagina veel wordt gedeeld, dan is het duidelijk dat er content van waarde staat. Dat wordt meer en meer beloond in 2014. En waar moet je verder rekening mee houden? Mobiel en mobile SEO, flat design: van de oude Nokia 6210 naar de nieuwe mobiele revolutie, van communitymanagement naar social business.

En dan is er nog de spraakgestuurde computerbril van Google Glass, het is al een hype voordat testgebruikers het ding op hun neus hebben gehad. Op zich niet vreemd, want het idee bestaat al decennia. Google heeft de klantenkring, databank en het netwerk om het apparaat voor iedereen functioneel te maken. Sergey Brin, oprichter van Google, is daar in ieder geval heilig van overtuigd. Ze zouden er niet aan werken als ze niet dachten dat het de wereld gaat veranderen. Ze willen mensen in staat stellen techniek op een natuurlijke manier te gebruiken. Dat geldt natuurlijk ook voor de Google auto. Google overweegt een zelfrijdende auto’s te maken. Inmiddels voeren ze gesprekken met autofabrikanten voor het inbouwen van zijn technologie voor zelfrijdende auto’s.

Ook het communicatievak verandert, er komen steeds meer nieuwe functies bij en de traditionele communicatieprofessional kan zich niet meer beperken tot uitsluitend zenden. Dialoog wordt steeds belangrijker. Dit beeld wordt in 2014 verder verstekt. Conversation manager, social media expert, content creator zijn de nieuwe functiebenamingen. Online wordt (of is al) binnen communicatie een zelfstandig vakgebied (geworden) en dat is niet meer te stoppen.

De huidige situatie laat zien dat er iets moet gebeuren in ons denken en handelen. Als zich nieuw leiderschap ontwikkelt, zal de wereld er anders uitzien. Leiderschap is niet voorbehouden aan mensen met een leidinggevende functie. Zij vervullen ‘slechts’ een bepalende rol in de economie en hebben een voorbeeldrol ook al realiseren sommige zich dat niet. De maatschappelijke functie van organisaties zou weer leidend moeten zijn en als de visie wordt gedeeld, ontstaat een gezamenlijk doel waar leiding en medewerkers hun energie op kunnen richten. Dat leidt tot een samenhang en focus in organisaties die de effectiviteit ervan enorm zal vergroten.

We zullen leiderschap niet langer moeten zien als een methode om anderen te beïnvloeden om ons doel te bereiken en zo ons eigenbelang te dienen. Het nieuwe leiderschap is eerder een innerlijke houding dan uiterlijk vertoon. Het is een houding van aandacht, voor de eigen gedachten, gevoelens en gedrag, en voor die van de mensen om ons heen. Want wie zichzelf kent, begrijpt de ander. Het nieuwe leiderschap is dus vooral persoonlijk leiderschap; het heeft aandacht voor de persoon, ook op het werk.

Als je om je heen kijkt, lijkt het alsof we gegijzeld worden door de waan van de dag en die van morgen en achtervolgd worden door het spook van het verleden. Mensen zoeken troost in spiritualiteit. Wellicht is dat mede een gevolg van de veranderende positie van de aarde. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de natuurrampen in het gebied rond de Stille Oceaan. Het kan volgens mij ook geen toeval zijn dat de heftige gebeurtenissen in verschillende delen van de wereld juist nu gebeuren. Ons emotionele lichaam is heftig in de weer en dat merken velen.

Rest mij u allen een gezonde en fantastisch 2014 toe te wensen en weet dat het glas half vol is.

Reputatiemanagement

Reputaties komen te voet maar gaan per tweet

“Een goed restaurant, hier in de buurt? U zou beslist De Stadstuin aan de Hereweg moeten proberen, dat lijkt me wel iets voor u”. Het is de eigenaar van congrescentrum Het Kasteel die de aanbeveling doet. Het werd inderdaad eetcafé De Stadstuin en het was goed. Hij kent zijn klant, leeftijd, gedrag, smaak, voorkeuren: een begin van een mooie reputatie.

Bedrijven met sterke reputaties zijn beter in staat klanten, investeerders en bekwaam personeel aan te trekken. Ze overleven crises die voor andere bedrijven het einde zouden betekenen. Het managen van reputatie bestaat al geruime tijd; dat is inmiddels al lang doorgedrongen tot de bestuurskamers van grote organisaties, en het begint nu zo langzamerhand ook bij kleinere bedrijven door te druppelen. Door de snel veranderende maatschappij en de intrede en daarmee de effecten van sociale media komen reputaties nog steeds te voet maar gaan niet meer te paard. Ze zijn soms in een seconde verwoest met een simpele tweet.

Maar wat is “reputatie”? Reputatie is de weerslag van een reeks van eigenschappen die spontaan met een onderneming of persoon geassocieerd wordt. Het lastige van reputatie is dat deze niet wordt bepaald door pr-campagnes. Campagnes beïnvloeden slechts het imago. Reputatiemanagement gaat verder. Reputatie is het gevolg van de ervaringen van alle stakeholders of belanghebbenden met een organisatie. Voor strategisch reputatiemanagement is het noodzakelijk om open te staan voor deze ervaringen. Het managen ervan is hard werken.

Wat iedereen kent, de al oude mond-tot-mond reclame, heeft zich nu verplaatst naar de online wereld: peer-2-peer. Online reputatiemanagement meet het sentiment over uzelf of uw product op het internet. Anders gezegd, als u wil weten wat er over u of over uw product wordt vertelt op het internet, zij het positief of negatief, dan kom je terecht bij reputatiemanagement. Voor reputatiewatchers zijn het interessante tijden. De één na de andere topman of topvrouw, zoals de Duitse minister van plagiaat wetenschap, valt van zijn of haar voetstuk. Bedrijven die jarenlang beurslieveling zijn, zoals Imtech, blijken opeens een kat in de zak. Reputaties worden door oude en nieuwe media aan flarden gescheurd. CEO’s worden eerder ontslagen dan vroeger, regeringen zitten minder vaak de rit uit.

Zoals ik al eerder noemde is het managen van reputatie veel meer dan alleen pr of communicatie. Het is een totaal kwaliteitsprogramma vanuit het topmanagement naar alle geledingen binnen een organisatie om het onderscheidend vermogen te versterken. Reputatiemanagement, eigenlijk de licence to operate, jaagt het beoogde gedrag van medewerkers aan. Een sterke reputatie heeft een positief effect op het gedrag van klanten en medewerkers.

Het gestructureerd inzetten van online communicatie met als doel bij te dragen aan de waarde en doelen van je onderneming. Mooie woorden. Maar, het hangt natuurlijk samen met de aard van je organisatie. De spiegel die je klant jou voorhoudt is echt. Je moet wel luisteren naar je klant. Wat zegt die over je? Waar zegt die klant dat en tegen wie? Dat geldt zeker voor social media. Ook de gerichte inzet van andere online communicatiekanalen zoals website, bloggers, reviews, columns vormen samen een goede basis voor het managen van je reputatie. Luisteren en beïnvloeden. Aanwezig zijn, je laten zien en van je laten horen.

Jan Boon

Willen weten

Sinds een enige tijd heb ik ook zo’n smart phone, een slimme telefoon, je schijnt er alles mee te kunnen. “Er zou een wereld voor me open gaan”, zo lieten verschillende ervaren gebruikers me weten. Het is zo gemakkelijk en o zo verleidelijk: jezelf de hele dag van informatie voorzien en nieuwtjes uitwisselen via je telefoon. Maar wat levert het me op? Jezelf even uitschakelen en even in het–niet-weten stappen is misschien wel net zo heilzaam.

Je bent net terug van je welverdiende vakantie: je bent in een andere omgeving, even weg van het ‘normale’ leven. Misschien dobberde je op een luchtbedje op zee, of zat je op een steen ergens op een berg, of je was op een plek waar je alleen maar stilte hoorde. En dan denk je: wat heerlijk is dit. Even helemaal niets. Je laptop en je slimme telefoon liggen kilometers verderop. Hier is alleen maar dit: de rust en de ruimte, verder helemaal niets. Waarom doe ik dit niet vaker? Waarom wil ik dit niet altijd? Thuis, in je dagelijkse leven, is het anders. Daar barst het van de prikkels en er is zoveel om bij te houden en te moeten of willen weten. Als je niet uitkijkt, lig je de hele dag aan het informatie-infuus.

Als je weer thuis bent van je vakantie gaat die computer direct weer aan om de vele honderden mailtjes die in de tussentijd zijn binnen gekomen te lezen en te beantwoorden. Het Journaal om acht uur wil je toch absoluut niet missen, daarna pak je de draad weer op van je favoriete serie en er ligt ook nog eens een grote stapel kranten die je wilt doorworstelen. Je moeder belt om iets af te spreken en daar klinkt ook al de eerste ‘knock, knock’ van je sms. Het is een hele kunst om al die informatie tot je te nemen, en dan denk je weer terug aan dat rustige moment op je luchtbedje waar niets anders dan rust en stilte was.

Je kunt steeds op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. Je zit boven op het nieuws, met nu.nl weet je precies wat er op de wereld gebeurt, anders is er ccn.com nog. En, als je alles van je vrienden, hun vrienden en je collega’s wilt weten, zijn er altijd Facebook, Hyves of LinkedIn. Wat jou raakt of bezig houdt, kun je gelijk met hen delen. Het kost wat tijd maar dan heb je ook wat. Je hoeft niets meer te onthouden, alle informatie is bij de hand, we kunnen alles zo opzoeken.

Het riekt naar verslaving. Je blijft maar typen, zappen en surfen; als je ’s avonds alle apparatuur hebt uitgeschakeld, in bed ligt, wat heb je dan eigenlijk gedaan? Soms is het nodig om even ‘braak’ te liggen. Soms is het zinvol om even helemaal niets te willen weten. Even alles loslaten.

Is het dan niet saai om helemaal niets te weten? Mis je dan niet van alles? Vinden ze je dom als je niet steeds op de hoogte bent? Ben je asociaal als je even niet direct reageert op een mail, een sms of een tweet? Of ben je bang wat er allemaal op je af komt als je even niet mee doet, ben je dan bang voor die dingen die diep in jezelf op je afkomen, ben je bang eens naar jezelf te luisteren en met jezelf in gesprek te gaan. Misschien komen er wel zaken ter sprake waar je het liever niet over wilt hebben. Waar zoeken we naar als we al die sociale media en kennisbronnen afstruinen. Verbondenheid? Geluk?

Is het niet veel prettiger wanneer je je vrienden gewoon fysiek ziet en spreekt, met hem of haar koffie drinkt of lekker eet? Gewoon iemands fysieke reactie zien als je tegen hem of haar iets zegt. Straks ga ik studenten, die in het communicatievak willen werken, vertellen wat communicatie is en betekent. Aan de hand van theoretische modellen en mijn praktische ervaringen. Voorop staat mijn liefde voor het vak maar vooral de persoonlijke communicatie.

Tussen azijnpissers en champagnedrinkers

Trendwatcher Adjiedj Bakas is soms provocerend maar altijd positief, ook in deze tijden van economische teruggang. “Tegenwind zorgt ervoor dat een vlieger omhoog komt” is zijn motto, “Crisistijden zijn de beste tijden!” Hij beschrijft op zijn website de kansen die de economische wereldcrisis biedt voor echt ondernemerschap. Bakas is een rasoptimist. Gelukkig maar. Ook USG Capacity liet onlangs weten dat het glas half vol is: “het aanbod van online gerelateerde functies is gestegen”. In de Randstad wellicht, in het noorden lopen we nog iets achter zo laten de gemeente en de provincie Groningen ons in een persbericht weten. Minder banen in stad en ommeland vooral voor de informatie- en communicatiebranche. Het is duidelijk dat online media een steeds grotere plek in neemt binnen de marketing- en communicatiemiddelenmix. Organisaties zien het belang van nieuwe, lees sociale, media steeds meer in, terwijl de kennis meer dan te kort schiet. De provincie Groningen vertelt ons dat het verlies aan banen te danken is aan de toename van het aantal ZZP’ers. Ja, ja. Ik zie alleen dat organisaties hun medewerkers langer vast houden uit angst voor personeelskrapte in de toekomst. Op hun beurt blijven medewerkers zitten waar ze zitten en verroeren zich niet uit angst om straks zonder werk te zitten.

Gevoelsmatig is de crisis zwaarder dan in 2010. We zijn als samenleving somberder dan vorig jaar. De bedrijven hebben het ergste achter de rug, maar nu bezuinigen de overheden miljarden euro’s. Wij zullen dat merken, maar wij houden echter wel onze volle beurs. Het gaat om het gevoel dat het slechter zou gaan. Het zit gewoon tussen de oren.

Banken zijn vaak de eersten die signalen afgeven hoe de maatschappij en economie zich ontwikkelen: het lijkt wel alsof ze uit een diepe winterslaap komen. Banken durven zich weer te richten op de particuliere markt. Ze starten met allerlei nieuwe bancaire marketing- en reclamecampagnes en dat allemaal met hernieuwd zelfvertrouwen.
Ondanks allerlei positieve signalen neemt het aantal mensen dat eenzaam is toe, zo lees ik verschillende bladen. Mensen zoeken troost in spiritualiteit. Wellicht is dat mede een gevolg van de veranderende positie van de aarde. De denkbeeldige as door de aarde schijnt anders te staan. De Maya’s wisten dat dit zou gaan gebeuren. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de natuurrampen in het gebied rond de Stille Oceaan. Het kan m.i. ook geen toeval zijn dat de gebeurtenissen in Noord -Afrika en het Midden-Oosten juist nu gebeuren. Ons emotionele lichaam is heftig in de weer en dat merken velen.

Om de samenleving tot rust te krijgen spelen bedrijven en consumenten een cruciale rol en niet de overheid, is mijn stellige overtuiging. De crisis komt tot een einde wanneer we zelf verantwoordelijkheid nemen voor de ontstane situatie. Mijn advies is: wees niet te voorzichtig, daar hebben we niets aan. Sla nieuwe wegen in. Het zijn geen tijden om voorzichtig te zijn.

Dit jaar ligt de nadruk op persoonlijke groei en ontwikkeling, en veel mensen zullen nadenken over waar hun prioriteiten liggen en zij zullen hun manier van leven ter discussie stellen. Heb de moed het roer om te gooien, kom tot het inzicht dat, als een situatie je niet aanstaat, jij degene bent die daar verandering in moet brengen. Soms ligt de oplossing voorhanden maar wil je ‘m gewoon niet zien. Neem je tijd en vraag je af wat goed aanvoelt. Vertrouw op je eigen intuïtie en sta jezelf toe om fouten te maken. Bedenk dat het er in het leven niet om gaat dat je iets goed doet maar juist om wat voor jou goed voelt.

Het nieuwe werken of werken 2.0

Het Nieuwe Werken is een andere manier van werken ondersteund door de laatste technologie. In het Nieuwe Werken gaan mensen en organisaties flexibeler om met arbeidstijd en werkomgeving. Hierdoor voelen mensen zich prettiger. En wordt de organisatie productiever. Ja, ja, hoor ik je denken. Het zal wel. En toch is het proces al in gang; je ontkomt er niet aan, het gebeurt al.

Van 8 tot 14 november is de week van Het Nieuwe Werken, met een echte campagne. Deze roept iedereen op om te experimenteren met flexibel werken. Het is de bedoeling dat een flink aantal bedrijven een structurele stap zet in Het Nieuwe Werken.

Het Nieuwe Werken is een visie waarbij recente ontwikkelingen in de informatietechnologie als aanjager gelden voor een beter(e) inrichting en bestuur van het kenniswerk. Het gaat om vernieuwing van de fysieke werkplek(ken), de organisatiestructuur en -cultuur, de managementstijl en niet te vergeten de mentaliteit van de kenniswerker en zijn manager. Dat vraagt nogal wat van iedereen. Het vereist van managers dat ze macht uit handen geven en dat medewerkers juist hun eigen verantwoordelijkheid nemen.

De internetmogelijkheden, de nieuwe generatie werknemers en de eisen die aan het werk zullen worden gesteld, zorgen er voor dat het (kennis)werken behoorlijk zal veranderen. We zullen slimmer, efficiënter en effectiever werken; gevolg is dat er ook een nieuwe manier van leidinggeven zal ontstaan: minder hiërarchie; meer eigen verantwoordelijkheid, meer delegeren, meer overlaten aan eigen creativiteit en oplossingsgerichtheid.

De Nieuwe Professionals stellen andere wensen en eisen aan hun werkgever of opdrachtgever en aan de inrichting van hun werk. Organisaties zullen andere eisen stellen aan werknemers. Het laat zich raden dat de manier waarop organisaties zijn ingericht, daardoor behoorlijk kan gaan verschillen van de manier waarop wij dat momenteel kennen. De gevolgen voor de maatschappij, voor de cultuur, voor de economie, voor de overheid zullen veel fundamenteler zijn. De vraag is alleen hoe snel de ontwikkelingen zullen verlopen en met name hoe de aloude hiërarchische structuren en organisaties met deze (maatschappelijke) ontwikkelingen om zullen gaan.

Het nieuwe werken is eigenlijk het plaats- en tijdonafhankelijk uitvoeren van je werk. Ik ben er van overtuigd dat er een soort mobiele technologie ontstaat waarbij de laptop, de smartphone, GPRS en Web 2.0 in één apparaat samenvallen en dat je er ook nog mee kunt bellen. Die mobiliteit geeft ons de mogelijkheid om op andere plekken dan traditioneel te werken. Ik realiseer me dat ik 15 jaar geleden een training heb gegeven voor Interpolis in Tilburg. Eigenlijk is het toen al begonnen met een flexibelere kantoorindeling: je mag zelf bepalen waar, wanneer en met wie je werkt.

De komende tien jaar gaan vele miljoenen mensen met pensioen. Het werk dat zij doen en de kennis die zij hebben, zal moeten worden overgenomen. Voor bedrijven is het dus belangrijk om de nieuwe generatie die de komende jaren de arbeidsmarkt bestormt, de zogenaamde generatie Z, de Grenzeloze Generatie, binnen te halen. Deze generatie groeit op met Internet, Smartphone, en mobiel werken, weet niet anders. Ze bedienen zich van allerlei sociale netwerken om met elkaar en de rest van de wereld in contact te blijven. Ze staan zelfbewust in het leven, misschien te overtuigd van zichzelf, kennen geen verschil tussen werk en privé, zien een baan niet als iets waar ze om negen uur zijn en om vijf uur weer vertrekken, hebben er geen moeite mee ’s nachts nog even aan een rapport te werken. Ze verwachten dat ze deze technologie ook tegen zullen komen in hun werk. Werkgevers zullen daar nu al op moeten in spelen. Een organisatie die dus is ingericht met moderne technologie heeft een grotere aantrekkingskracht op jongeren dan bedrijven die nog op de conventionele manier werken.

In een eerdere column in Bonen Doppen noemde ik het al: op 21 december 2012 staat de aarde in een rechte lijn met de zon. Dit gebeurt eens in de 26.000 jaar. Veel culturen in het grijze verleden hielden zich hier ook al mee bezig. Deskundigen van vandaag verschillen sterk van mening over wat ons staat te wachten. Ik ga er vooralsnog vanuit dat we verder leven en werken en dat met name ontwikkelingen wel eens veel sneller en zich anders zullen gaan voordoen dan we wellicht nu denken.

Waar sta jij over vijf jaar? Ben jij al 3.0?

Vormt het jaar 2012 het einde der tijden zoals in verschillende scenario’s is voorspeld? Is het allemaal grote onzin, of is het wellicht de start van een geheel nieuwe tijd waarin verbinding en spiritualiteit centraal staan? Vaak wordt beweerd dat de wereld dan op zijn kop gaat staan.

Toekomst voorspellen wordt al eeuwen gedaan. Vanaf het begin van de mensheid. In de Romeinse tijd werd de toekomst al voorspeld. Ook indianen voorspellen al tijden hun toekomst. Nee, ik ga het niet hebben over tarotkaarten, pendelen, handlezen, dromen en theeblaadjes in lauw water. De verkiezingen van deze maand zullen een grote invloed hebben op die toekomst.

Even de feiten: op 21 december 2012 staat de aarde in een rechte lijn met de zon. Dit gebeurt eens in de 26.000 jaar. Veel culturen in het grijze verleden hielden zich hier ook al mee bezig: de Inca’ s, Maya’s, Egyptenaren. Maar de deskundigen van vandaag verschillen sterk van mening over wat ons staat te wachten.

Ik ga er vooralsnog vanuit dat we gewoon verder moeten leven en werken en dat bepaalde ontwikkelingen wel eens veel sneller en zich anders zullen gaan voordoen als we wellicht nu denken. De komende jaren maakt ons doemdenken plaats voor lol, passie en plezier in hetgeen we doen. We krijgen er weer zin in! Relativeringsvermogen, plezier, humor vieren hoogtij. We gaan op zoek naar zingeving, verdieping, authenticiteit en gemeenschappelijkheid. Materiële rijkdom maakt plaats voor sociale, spirituele rijkdom.

Maar hoe ga je daar nu mee om? Mijn advies? Kijk eens met nieuwe ogen naar je organisatie. Appeleer aan die ontwikkelingen. Themadenken, beeld, zintuiglijke prikkels, kleur, geur worden belangrijk. Het grappige is dat deskundigen nu al zeggen dat de huidige kinderen, de jongst geborenen, daar nu al op reageren.

De communicatieprofessional van 2015 is wellicht raadsheer en hofnar. Raadsheer met kennis, ervaring en een groot netwerk. Hofnar, omdat hij/zij durft te confronteren en komt met onorthodoxe oplossingen. Hij/zij heeft vooral een flinke dosis gezond boeren verstand.

We zijn vooral intuïtief bezig met de toekomst. Creatief, energiek, anders denkend. Kijken in de toekomst vraagt verbeeldingskracht en analytisch vermogen. Daarom is het nodig om te schakelen van het huidig tijdperk van de mobiele decadentie, de gadgetmaatschappij naar een tijdperk van onbegrensde communicatiecapaciteit. Oprolbare apparatuur, in kleding verwerkte spraak- en eyeballgestuurde systemen, taalonafhankelijk en hybride communicatie.

Help!!! (F1!): Tom Poes verzin een list!! Wat moet ik nu?! “Regeren is vooruit zien,” riep een zeer bekende politicus eens (ze weten het dus wel ..). Politieke partijen wordt wel eens verweten dat ze niet verder vooruit kijken dan hun volgende verkiezingen (als ze die halen). De verkiezingen van deze maand zijn zeer bepalend hoe zaken verder lopen.

Voor een goed contact tussen jouw organisatie en haar omgeving moet je weten wat hen bezig houdt, wat drijft hen, wat wil ze? Praat er eens over met jouw omgeving, breng de dialoog op gang. Ook dat is maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Personal branding

Wij, mensen, roepen net als bij producten, ook beelden op als anderen onze naam horen, een afbeelding van ons zien, of aan ons denken. Wij laten, net als merken, ook indrukken achter. Onze uitspraken, activiteiten, gedrag en houding roepen reacties op bij anderen.

We houden van elkaar en kijken graag naar elkaar. Ik zit het liefst de hele dag op het terras: mensen kijken. Ik fantaseer wat hun relatie is en waar ze vandaan komen. We praten ook graag over elkaar en dat gaat dan vaak gepaard met een waardeoordeel. In de huidige samenleving wordt dat, wat we personal branding noemen, steeds belangrijker, zeker in het huidige Google-tijdperk. Want, social media (een verzamelnaam voor alle internettoepassingen waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen als LinkedIn, Twitter, Hyves, Facebook en zo) krijgt steeds meer invloed op onze beeldvorming. Hierover bestaan verschillende ideeën en opvattingen. Netwerken wordt ook wel zakelijk flirten genoemd. Mensen voor je winnen. Het spel waarbij je de ander centraal stelt, in de hoop hem of haar gunstig te stemmen om een bepaald doel te bereiken.

Bij personal branding gebruik je je persoonlijkheid, kennis en ervaring om je te onderscheiden van anderen. Het helpt je vaak bij het vinden van de juiste persoon. Beschouw jezelf als een merk, weet wat je uniek maakt en onderscheid je van anderen.

Toegegeven, het is niet bepaald een Nederlandse eigenschap om je kop boven het maaiveld uit te steken. Je moet misschien niet met een “ik ben de allerbeste” T-shirt rond gaan lopen (waarom eigenlijk niet…), maar wat je wel wilt, is dat de mensen in je netwerk jou als de beste oplossing voor hun probleem zien: Jan Boon, die moeten we hebben, die maakt de juiste en beste matches. Ik heb veel goeds over hem gehoord …

Het wereld wijde web is geduldig, gulzig en alziend. Alles wat je op het internet achterlaat, blijft heel lang bestaan. Zorg dus dat je elektronische uitingen passen bij je persoonlijke merk. Overdreven? Zeker niet.

Je bent ambitieus en je wilt hogerop. Hoe straal je dat uit? Sommigen kiezen voor het aanpassen van de verpakking: ze kleden zich er naar. Er zijn inmiddels tal van personal coaches die jou vertellen welke kleur en kleding het beste bij jouw imago past. Of dat flirten is?

Veel mensen verwarren flirten met versieren. Volgens Van Dale is flirten een vrijblijvende manier van aandacht geven. Zakelijk flirten heeft helemaal niets te maken met uitdagende kleding, een verdwaalde hand op de schouder of zwoele blikken. Het gaat om het creëren van een goede sfeer en over een enthousiaste en overtuigende presentatie van jezelf en de inhoud van je boodschap. In de werksituatie wordt vaak geflirt, ook als het gaat om een puur zakelijke relatie. Flirten heeft niet altijd het doel om een seksuele relatie met de ander aan te gaan (o nee? Nee!). Er wordt veel te weinig geflirt.

Wat je ook doet: we zijn niet speels genoeg, we sprankelen te weinig. Dus kun je tegenwoordig een flirttraining volgen. Ergo? Wees en blijf altijd jezelf, broeder… Wie zongen dat ook al weer, lang, lang geleden…

Het wordt tijd

Bert van der Haar, voorzitter van VNO-NCW stelde onlangs voor de drie noordelijke provincies samen te voegen onder de historische naam Groot Friesland. Ben enthousiast over dat idee. Niet over die naam, maar die naam is ook niet het belangrijkste, daar komen we samen wel uit. Laatst sprak ik met Max van den Berg, de commissaris der Koningin in Groningen, over dit onderwerp en over de beeldvorming van het noorden. Zeer interessant gesprek. Er is van zijn kant geen duidelijkheid gekomen, je kunt met niets zeggen ook veel zeggen. Op alle fronten is er beweging in de gedachten van één noordelijke regio en da’s mooi. Draagvlak wordt het wel genoemd.

Ik vind echter dat het tijd wordt dat we serieus werken aan één beeld voor de noordelijke regio; geen gezeur over eigen identiteit en niet één beeld kunnen uitdragen met de andere twee provincies omdat we zoveel verschillen. Het wordt tijd om met z’n drieën de handen in één te slaan en voordeel te putten uit het gegeven dat we het anders absoluut niet zullen redden. Als we zo doorgaan weet ik zeker dat het ook echt nooit iets wordt en dat alle goede dingen voor het noorden aan onze neus voorbij gaan.

Een noordelijke afscheiding van de rest van Nederland, zoals Fryske Nasjonale Partij eens suggereerde gaat me te ver. Het wordt tijd vanuit communicatie, of vanuit beeldvorming zo u wilt, te beginnen met de vorming van een zelfstandige noordelijke regio.

De sterke punten van de ene provincie zijn de zwakke van de andere, althans dat vindt die ene andere provincie, en die belangrijke imago bepalende sterke punten hebben die andere ook wel, maar de onze zijn toch veel sterker! Geneuzel! Natuurlijk kennen we elkaars zwakten en bedreigingen: we versterken die alleen maar door alleen verder te willen gaan. We vormen een bedreiging voor onszelf!

We proberen ons via marketing te profileren, op zich al lastig voor overheden. We kennen marketing Friesland, Drenthe en Groningen; alle drie besteden een mega bedrag aan uitingen om de ontvangers maar te interesseren voor de eigen provincie. Alle drie campagnes zijn vooral gericht op toerisme, op zich niets mis mee. Maar de meesten komen nog steeds af op mooie en goede activiteiten zoals tentoonstellingen in het Groninger Museum (met dank aan de oude Gasunie), het skûtsjesilen of de rust in Drenthe.

Marketing Groningen heeft de communicatie rond de campagne “er gaat niets boven..” Europees aanbesteed. Uiteindelijk heeft, godzijdank, een noordelijk (Gronings) bureau de strijd gewonnen.

“Besturen van de noordelijke overheden moeten hun samenwerking verder uitbouwen, door te investeren in gezamenlijke sterke punten en door het ingezette beleid over een lange periode voort te zetten.” Dat schrijft de SER Noord-Nederland in een strategisch advies aan het samenwerkingsverband Noord-Nederland. Max van den Berg is daar overigens de leidende man, maar dat ter zijde. Investeren in gezamenlijke sterke punten is volgens de SER Noord-Nederland het motto voor de toekomst. De sectoren water, energie, zorg en toerisme bieden daarbij de beste ontwikkelingsmogelijkheden. Heeft u er al iets van gemerkt? Er zullen wel een werkgroep en een stuurgroep zijn opgericht die nog niet bij elkaar zijn gekomen.

Laten wij vanuit communicatie eens het voortouw nemen. Laten wij in het noorden nu eens een collectieve communicatieve insteek kiezen. Over de naam worden we het wel eens.

Overweging

We hebben hogere gebouwen maar kortere lontjes, bredere wegen, maar engere standpunten. We spenderen meer, maar hebben minder. We kopen meer, maar genieten minder. We hebben grotere huizen en kleinere gezinnen, meer gemakken, maar minder tijd. We hebben meer titels, maar minder verstand; meer kennis, maar minder inzicht; meer deskundigen en toch meer problemen. Meer medicijnen, maar minder gezondheid.

We drinken te veel, roken te veel, spenderen te gemakkelijk, lachen te weinig, rijden te snel, worden te boos, blijven te laat op, staan te moe op, lezen te weinig, kijken te veel TV, en bidden te weinig. We hebben onze bezittingen vermenigvuldigd, maar onze normen gereduceerd. We praten teveel, hebben te zelden lief, en haten zo vaak. We hebben geleerd hoe we de kost moeten verdienen, maar niet hoe we moeten leven. We hebben jaren aan het leven toegevoegd, maar geen leven aan de jaren.

We zijn helemaal naar de maan geweest en weer terug, maar we hebben moeite om de straat over te steken om de nieuwe buren te ontmoeten. We hebben de kosmische ruimte overwonnen, maar niet de inwendige ruimte. We hebben grotere dingen gedaan, maar geen betere dingen. We hebben de lucht gezuiverd, maar de ziel verontreinigd. We hebben de atoom overwonnen, maar niet ons vooroordeel.

We schrijven meer, maar leren minder. We plannen meer, maar bereiken minder. We hebben geleerd hoe we voort moeten maken, maar niet hoe we moeten wachten. We bouwen meer computers om meer informatie op te slaan, we produceren meer kopieën dan ooit, maar we communiceren minder en minder. Dit zijn de tijden van de snelle hap en de trage vertering, grote figuren en weinig karakter, hoge inkomsten en oppervlakkige relaties.

Dit zijn de tijden van twee inkomens, maar meer echtscheidingen, mooiere huizen, maar gebroken gezinnen. Dit zijn de tijden van snelle trips, wegwerp luiers, wegwerp moraal, eenmalige affaires, te dikke lichamen, en pillen die alles doen, van opvrolijken, rust geven tot doden toe. Het is een tijd waarin er veel in de etalage staat en niets in de opslagruimte.

Denk er eens aan om meer tijd door te brengen met je geliefden, want ze zullen er niet voor altijd zijn. Denk er eens aan om een vriendelijk woord te zeggen tegen iemand die met ontzag tegen je opziet, want dat kleine mensje zal snel groot worden en van je zijde weggaan. Denk er eens aan om een warme omhelzing te geven aan de persoon vlak bij je, want dat is de enige schat die je kunt geven met je hart, en het kost geen cent.

Denk er aan om “Ik hou van je” te zeggen tegen je partner en je geliefden, maar meen het bovenal. Een kus en een omhelzing zullen pijn helen als het diep uit je komt. Denk er aan om elkaars hand vast te houden en te genieten van het moment, want op een dag zal die persoon er niet meer zijn.

Neem de tijd om lief te hebben, neem de tijd om te praten en neem de tijd om de kostbare gedachten die je hebt te delen.