Bonen Doppen

O wat een jaar

Stel dat mijn achterkleinkinderen ter gelegenheid van mijn 95ste verjaardag een speciale virtual reality editie van Bonen Doppen zouden uitgeven. Ze hadden een soort terugblik in gedachten wat er op het gebied van marketing en communicatie in de afgelopen decennia was gebeurt. Bij hun voorbereidingen stuitten ze op het jaar 2020 waarin mijn achterkleinkinderen opmerkten dat er in dat specifieke jaar toch wel heel veel ingrijpende zaken waren voorgevallen. Zo kwamen ze er achter dat in het rijtje van beïnvloeding door communicatie er eentje aan was toegevoegd. Naast informatie, voorlichting, public relations, marketing en propaganda was trumpisme toegevoegd. Trumpisme werd omschreven als ‘niets is meer zoals het is’. Verder zagen ze dat, zoals in de eeuwen daarvoor, de bedreigingen en ontwikkelingen iedere keer weer uit het oosten kwamen. Naast Marco Polo en Alexander de Grote, de Grieken en Romeinen, de Hunnen, het Christendom en de Islam, de groei van de Chinese economie en in 2020 was dat COVID-19. Iets dat het hele leven vanaf dat jaar beïnvloedde. Niet alleen het maatschappelijke leven maar ook het leven in de mens. Als je er eenmaal mee besmet was geweest, verstoorde COVID-19 alle functies die noodzakelijk waren voor een functionerende samenleving en in een fysiek menselijk lichaam.

12 maart

Het begon allemaal op de dag voor de viering van mijn geboortedag in 2020: ik zou met een aantal zeer goede vrienden naar het optreden gaan van de legendarische band the Analogues die door verbeterde digitale technieken en mogelijkheden de muziek van the Beatles nog beter ten gehore brachten dan the Beatles ooit zelf zouden kunnen doen. Het optreden werd verboden en we zagen ons genoodzaakt een soort laatste ‘avondmaal’ te gebruiken in een vooraanstaand etablissement in Groningen. Vanaf dat moment was alles gesloten en kon er niets meer. Er was nog iets wat mijn achterkleinkinderen signaleerden: het dJR syndroom, het deJongeRutte syndroom. Een verschijnsel dat zich in 2020 bij heel veel mensen manifesteerde. Het gedurende zeer lange tijd, tijdens de meerdere lockdowns, niet meer kunnen praten met anderen, alleen maar tegen je kat en tegen je planten; het zorgde er voor dat mensen niet meer anders konden communiceren dan alleen via digitale manieren en via gebaren zoals het zwaaien naar anderen. Opvallend was het respect voor de gebarentolken, dankzij gebarentolk Irma; legendarisch werd de vertolking van ‘hamsteren’.   Gommers efect Verder zagen mijn achterkleinkinderen dat er sprake was van een zogenoemd Gommers effect: het op communicatiehoogte brengen van een boodschap. In de vele opleidingen die ik in mijn leven heb gevolgd was het veelal één van de eerste dingen die ik te horen kreeg: je moet je boodschap afstemmen op degenen met wie je wilt communiceren, niet alleen qua taalgebruik maar het te kiezen medium of middel moet de doelgroep kennen en begrijpen. Iets wat schijnbaar in 2020 niet werd toegepast als het ging om het bereiken van jongeren …..   Al met al gebeurende er niet alleen op communicatief gebied maar ook op tal van andere terreinen bijzondere dingen in 2020. Een overzicht.   2020 Wat is er allemaal in 2020 gebeurd dat ons leven zo heeft veranderd. Zoals al genoemd begon het allemaal in het oosten: het virus is in december 2019 voor het eerst ontdekt in Wuhan in Zuid-Centraal-China. Het verspreidde zich in de eerste helft van januari vanuit de provincie Hubei, waarvan Wuhan de hoofdstad is, naar andere delen van China. Eind januari liep het aantal besmettingen in China op tot boven de tienduizend. Vervolgens verspreidde het virus zich in rap tempo over de hele wereld.   12 maart Donderdag 12 maart zou de geschiedenis ingaan als de dag waarop het coronavirus Nederland in zijn greep kreeg en lam legde. Onze premier kondigde serieuze maatregelen af voor heel het land, de al aangeslagen aandelenbeurzen namen het grootste verlies sinds 1987. Bijeenkomsten werden verboden, geen sportwedstrijden, niet de deur uit: thuis blijven en thuis werken. Op die donderdag houdt premier Mark Rutte de eerste van een reeks persconferenties: niet alleen een aankondiging van de eerste maatregelen maar ook de introductie van de ministeriële commissie crisisbeheersing, het Outbreak Management Team (het OMT) maar ook de kennismaking met, terugkijkend, nieuwe bekende Nederlanders: Jaap van Dissel van het RIVM, Diederick Gommers, intensivist bij het academisch ziekenhuis Erasmus MC in Rotterdam en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en Ernst Kuipers, hoogleraar gastro-enterologie, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Erasmus MC en voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg.    De communicatie over corona Van nuchter en lacherig naar uitermate serieus. De coronacommunicatie van de overheid verliep van een lacherige premier die een elleboogboks uitdeelt tijdens de schud-geen-handen-aankondiging naar een volstrekt serieuze toon vol verstrekkende maatregelen. Velen vonden er ook wat van. Immers, de beste stuurlui staan en stonden op de kade. Wanneer het om de communicatie rondom een crisis gaat, staan er in toenemende mate legio experts op. Van gedragswetenschappers tot sociologen, psychologen, van  microbiologen en immunologen en vele andere ‘deskundigen’, die gevraagd en ongevraagd hun kennis en expertise deelden op sociale media en in talkshows. Daar is op zich niet zo heel veel mis mee. Maar soms lijkt het me handiger en wellicht ook verstandiger om deze niet als een impulsieve regen van kogels af te vuren op diegene die in de hitte van de strijd een crisis het hoofd moet bieden. En die vaak meer context en informatie hebben dan de stuurlui die aan de zijlijn staan.   Zo ook de UMCG-microbioloog Alex Friedrich. Hij werd een bekend gezicht na de uitbraak van corona. Hij raakte zelf besmet, maar hij werd vooral bekend als voorvechter van een regionale aanpak en extra testen. In een blog op de RUG-website liet hij weten dat we in Nederland eigenlijk te weinig testen. Dat kwam hem aanvankelijk op kritiek van minister De Jonge te staan. Terwijl het advies van de WHO duidelijk is: testen, testen, testen. Met grote regelmaat uitte hij op diverse manieren zijn zorgen. Door zijn wijze van communiceren en volharden in zijn eigen mening zorgde hij wel voor veel reuring. Alex Friedrich zou een uitstekende kandidaat zijn voor de Reuringprijs 2020.   Lek In toenemende mate ervaarden we dat veel nieuws van de live-persconferenties van premier Rutte over corona-maatregelen al bekend was voordat de persconferentie gegeven werd. Maar de dynamiek rond het perslek is behoorlijk veranderd tijdens de corona-crisis. Normaal gesproken komt de informatie vanuit de politiek, de coalitiepartijen, waarin de bekende spindokters de Haagse verslaggevers iets influisteren of toestoppen. Altijd met als doel de belangen van een partij of politicus te dienen. Nu waren het andere spelers in Den Haag die op de informatie zaten.   Belasting Gemeenten en Veiligheidsregio’s doen sinds de start van de coronacrisis een veel groter beroep op hun team Communicatie. Bestuur en organisatie lieten zich beter adviseren én hebben meer waardering voor inzet en resultaat van communicatie dan voor de crisis. De vraag was hoe lang de teams dat nog gaan volhouden. Bijna de helft van de teams bij gemeenten gaf aan inmiddels overbelast te zijn en bij Veiligheidsregio’s was dat een derde. Ondanks de inzet van extra capaciteit en het aanpassen van de prioriteiten, kwamen andere werkzaamheden in de knel. De meerderheid van de teams verwachtte dat de drukte in 2021 aanhoudt, terwijl slechts een deel extra capaciteit krijgt vanwege corona en een derde juist bezuinigingen verwacht.    Gedragsbeïnvloeding Terugkijkend viel het op dat er in de persconferenties van Rutte diverse gedragsbeïnvloedingstechnieken gebruikt werden. Sommige hiervan zagen we telkens terug: hoe de premier ons toesprak en aanspoorde tot het gewenste gedrag. In sommige persconferenties gaf hij veel complimenten: we deden het goed als volwassen. Je kon op straat zien dat mensen zich aan de regels hielden. Soms benadrukte hij wat er allemaal mis kan gaan als we de maatregelen te snel versoepelen en gebruikte hij beeldspraken als ‘duivelse dilemma’s’ en ‘een golf’ om de boodschap te bekrachtigen.   Reputatieschade En dan was  er nog de trouwpartij van Ferd Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid. Later bood hij zijn excuses aan omdat gasten op zijn bruiloft niet altijd de verplichte 1,5 meter afstand hebben gehouden. Grapperhaus vierde het naar eigen zeggen ‘in kleine kring’. De minister, die op de coronapersconferentie het niet houden van afstand nog ‘slordig’ en ‘asociaal’ noemde, schrijft in de brief maatregelen te hebben getroffen om zijn huwelijksdag in lijn met de coronaregels te doen verlopen. De excuses zijn saillant, juist omdat het kabinet toen hamerde op de naleving van de coronaregels. Vooral in familieverband en bij feesten en partijen zou het aantal besmettingen toenemen.   Vertrouwen daalt fors In april had 75% nog vertrouwen in Nederlandse aanpak, in juni nog 68%, in september nog maar 50%. Uit het onderzoek bleek dat de helft van de Nederlanders geen vertrouwen uitspreekt in het gevoerde beleid. Op de dag dat premier Mark Rutte ons land een sobere kerst opdrong, lekte uit de boezem van zijn kabinet een wild plan de horeca te heropenen. Het laat zien dat het geduld in zijn ministersploeg ook tanende is. Met ‘alle begrip’ zei premier Mark Rutte te zien dat er ‘coronamoeheid’ aan het ontstaan is in de samenleving. Maar dat geldt evenzeer voor zijn eigen kabinet. Juist toen de premier zich opmaakte voor de slechte boodschap van zijn persconferentie, dat er met Kerstmis geen versoepelingen komen, lekte een interne notitie uit. Op het ministerie van Economische Zaken was een stuk vervaardigd met als mededeling dat het heropenen van de horeca juist zou leiden tot minder coronabesmettingen.   #ikdoenietmeermee De door Viruswaarheid-oprichter Willem Engel gestarte actie is gevolgd door de Instagram-actie van een aantal BN’ers onder de hashtag #ikdoenietmeermee tegen het coronabeleid van de regering. De actie krijgt op sociale media beperkte bijval, maar ook heel veel kritiek. Andere artiesten reageren verontwaardigd. Op een dinsdagavond zat Famke Louise bij Jinek aan tafel om te praten over haar statement #ikdoenietmeermee. Famke stond flink voor schut toen ze niet uit haar woorden kwam. Ze spande de kroon toen ze een spiekbriefje erbij pakte waarvandaan ze haar ‘tegenargument’ begon op te lezen. Kijkers op sociale media spreken van schande en laten niets van de influencer over. Later heeft Famke Louise zich gedistantieerd van de actie #ikdoenietmeermee. Ze verwijderde haar post waarin ze tegen de coronamaatregelen van het kabinet ageerde, beloofde beterschap en bood excuses aan.  Het positieve van dit was dat Diederik Gommers in zag dat het probleem op een geheel andere wijze moest worden aangepakt. Samen Famke Louise startte hij een coronacampagne. Het Gommerseffect!   Pijn “Het doet pijn uw vertrouwen in ons beschaamd te hebben”, zegt koning Willem-Alexander in een verklaring op video. “Het was ‘heel onverstandig’ om ‘geen rekening te houden met de inwerking van de nieuwe beperkingen op onze samenleving’. Hij zei ook dat het hun eigen besluit was om de vakantie af te breken. Over het opereren in de coronacrisis in Nederland zei de koning: “We zijn betrokken. Maar niet onfeilbaar.” Goed dat het koninklijk paar verantwoording aflegt, laat Paul Stamsnijder, reputatiedeskundige, weten. “Laat het niet gaan over de fouten die je maakt, maar over de lessen die je trekt. Dan kunnen we over naar de orde van de dag. Vergeving brengt ons verder.” Koning Willem-Alexander heeft in acht maanden tijd het vertrouwen van veel Nederlanders verloren. Dat bleek uit een peiling van Ipsos in opdracht van het programma Nieuwsuur. In april had nog 76% van de Nederlanders ‘tamelijk veel’ of ‘veel’ ­vertrouwen in de koning. Nu is dat nog 47%.   2020 was een zeer bijzonder jaar De rol van communicatie in deze pandemie stond heel vaak ter discussie en werd soms gevoerd door degenen die vonden dat ze er ook verstand van hebben. Iets wat in ons vak veel vaker voorkomt. Het is voor velen onwaarschijnlijk moeilijk en ingewikkeld de meerwaarden van communicatie aan te tonen. We moeten de weerwaarden van communicatie tastbaarder maken.  De huidige pandemie en de grotere dynamiek ten aanzien van communicatie met in- en externe stakeholders heeft het belang van accountability nog eens versterkt.   Ieder nadeel ‘heb’ 2020 was méér dan alleen het jaar van de pandemie. Ook werden volop innovatieve producten en diensten gelanceerd. De vernieuwing liet zich niet door COVID-19 stoppen. Sterker nog, corona stimuleerde de digitale innovatie. COVID-19 toonde eens te meer het belang aan van een goede internetverbinding. Vooral thuiswerkers zijn daar sterk afhankelijk van.   De pandemie versnelt de opkomst van internet of things: monitoring op afstand zet duidelijk door en nieuwe applicaties zullen volgen. Ook de aandacht voor security en privacy is in 2020 sterk toegenomen. Bedrijven zijn afhankelijker geworden van digitale oplossingen. Wanneer ze worden gehackt, zijn de gevolgen vaak ernstiger dan voorheen. Bovendien zijn veel mensen vanuit huis gaan werken wat de dreiging heeft vergroot. Mensen kunnen thuis niet zo gemakkelijk hun collega’s raadplegen als er een vreemd mailtje is binnengekomen. De pc en het netwerk thuis zijn vaak ook meer kwetsbaar.   Gevolgen thuiswerken lang voelbaar Tijdens de tweede lockdown zorgde thuiswerken voor meer stress onder werknemers dan in de eerste lockdown. Sommige werknemers hadden nu zelfs helemaal geen contact meer met hun leidinggevende. Als we niet oppassen krijgen we te maken met de gevolgen van alle opgebouwde stress, fysieke ongemakken en werk- en zingevingsvraagstukken.   Thuiswerken zal steeds meer de norm worden We staan voor een enorme uitdaging om meerdere aspecten van werken en samenwerken opnieuw te definiëren. Hoe geef je online leiding, hoe onderhoud je de verbinding met medewerkers, hoe introduceer je nieuwe medewerkers? Investeer in de relatie met werknemers, let goed op ze en zet in op vertrouwen en verbinding. Hoe voorspelbaar wordt 2021 In toenemende mate zal van ons als communicatieprofessionals gevraagd worden het in- en externe krachtenveld zichtbaar te maken en opvattingen, issues, waarden en gedragingen van stakeholders en publieke opinie te analyseren door monitoring en omgevingsanalyses. Het agenderen van thema’s door middel van stakeholdermanagement, issuemanagement en reputatiemanagement, op zoek zijn naar alignment en harmonie met de omgeving. Er voor zorgen dat alle betrokken partijen op eenzelfde lijn komen. Issuemanagement zal een grotere rol gaan spelen in ons werk.  Ik wens u daarbij veel wijsheid.   Jan Boon Coach en matchmaker   Je ontvangt deze editie van Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.   Bonen Doppen, een uitgave van Jan Boon Communicatie, is een onregelmatig verschijnende column, of blog zo je wilt, over ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.   Bonen Doppen Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat eenieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen, je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.   Bonen in de pot Bonen in de pot informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak en verschijnt in principe ieder maandagochtend. Bonen in de pot wil zo veel zeggen als ‘hij wil nog wat zeggen maar het is onbelangrijk wat hij te zeggen heeft’, waarmee ik het relatieve van mijn berichten wil aangeven. Lees het vanuit je eigen perspectief   Bonen Weken Bonen Weken informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak in relatie tot ondernemen en verschijnt eens in de vier weken. Bonen Weken wil zo veel zeggen als ‘stellig op iets rekenen en daarnaar maatregelen nemen’ en is bedoeld voor ondernemingen en organisaties in het midden- en kleinbedrijf om het management te attenderen op het belang van communicatie en reputatie van hun onderneming.   Bonen Doppen is net als Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie.   Wil jij een ander attent maken op Bonen in de pot en/of Bonen Weken? Klik hier

Bonen Doppen

17 Juni 2020

Bonen Doppen, een uitgave van Jan Boon Communicatie, is een onregelmatig verschijnende column, of blog zo je wilt, over ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Bonen Doppen

Alles wordt anders
Ieder nadeel heeft z’n voordeel

We zijn er nog niet vanaf
Donderdag 12 maart van dit jaar zal de geschiedenis ingaan als de dag waarop het coronavirus Nederland in zijn greep kreeg en lam legde. Onze minister-president kondigde serieuze maatregelen af voor heel het land.

Open een willekeurige nieuwsapp, sla een krant open of check een nieuwssite: overal staat het corona-nieuws bovenaan. Nog steeds, ook na bijna vier maanden. Ok, minder dan in het begin, maar toch. Dat is niet zo gek, nu de omvang van de crisis steeds meer zichtbaar wordt. Hoewel we niet (meer) in een volledige lockdown zitten, de maatregelen zijn aanzienlijk versoepeld, is de ernst van de situatie glashelder.

Leidend in dit alles is en blijft het RIVM, als een soort wijze, alles wetende moeder. Echter, het zorgend personeel blijft ons met angst en beven volgen! Angst voor een nieuwe golf: het virus is nog niet uitgeraasd, zegt hoogleraar virologie Marion Koopmans, lid van het Outbreak Management Team, hoogleraar virologie aan de Erasmus Universiteit en adviseur van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Ik mag een boon zijn als het niet zo is
Tal van al of niet deskundigen uiten hun mening ongezouten over de wijze waarop wie dan ook communiceert of zou moeten communiceren over deze crisis. Vele websites, bureaus gespecialiseerd in crisis af- en behandeling geven vele tips. Niet alleen communicatieprofessionals uiten hun op- en aanmerkingen, maar vooral de gewone burger, de consument van communicatie, steekt zijn en haar kritiek en ongenoegen niet onder stoelen en banken.

Als ik de impact van en voor communicatie en marketing in de afgelopen maanden op een rij zet, kom ik toch interessante en opvallende zaken tegen.
Laat ik bij het begin beginnen: iedere ontwikkeling komt veelal voort uit de persconferenties van premier Mark Rutte:

Persconferentie met slecht nieuws krijgt goede kritieken
De strenge maatregelen waar mensen en bedrijven onder zuchten, blijven nog van kracht. Premier Mark Rutte en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge, twee mannen, goed gekleed, opvallend goed gekapt. Er waren veel complimenten over de heldere uitleg en beeldend taalgebruik en de indringende wijze van spreken van beide bewindslieden. De nadruk lag en ligt op het goede gedrag van Nederlanders in plaats van mensen onder uit de zak te geven.
De technieken in gedragsbeïnvloeding: sommige zien we telkens terug. In eerdere persconferenties (vooral die van 31 maart) gaf Mark Rutte veel complimenten: we deden het goed als volwassenen en je kon op straat zien dat mensen zich aan de regels hielden. In latere persconferenties benadrukte hij vooral wat er allemaal mis kan gaan als we de maatregelen te snel versoepelen en gebruikte hij beeldspraken als ‘duivelse dilemma’s’ en ‘een golf’ om de boodschap te bekrachtigen.
Duidelijke en heldere boodschap, beeldende taal, prima beeldregie, daar zijn we gevoelig voor. Dit alles tegen de achtergrond voorzien van de slogan in plaats van een naam van een ministerie: ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’.

Leiderschap
“Veel hangt af van de capaciteiten van Mark Rutte”, zegt communicatieadviseur Charles Huijskens. “Hij doet het erg goed”. Volgens Huijskens is de premier van het kaliber van Ruud Lubbers en Wim Kok in hun beste dagen. Leiders waar Nederlanders vertrouwen in hebben in het diepst van een crisis.

Maar ook kritiek
Communicatie over de redenen van maatregelen kan beter, liet Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid ons weten. Hij vindt dat de overheid beter moet communiceren over de redenen waarom bepaalde maatregelen wel of juist niet worden genomen. Hij noemt als voorbeeld de horeca. Daar geldt op een terras geen maximum aantal personen, maar binnen wél. Bruls: “Dan valt al snel het woord willekeur, maar dat is niet zo. Het gaat om het gezondheidsrisico: buiten loop je gewoon minder risico dan binnen.” En dit geldt in zekere mate ook voor de vervoersector: wel met z’n allen in een vliegtuig, maar 1½ meter afstand in de bus of trein.
En dan vergeten we maar even de lacherige premier die een elleboogboks uitdeelt tijdens de schud-geen-handen-aankondiging met een volstrekt serieuze toon tijdens de persconferentie vol verstrekkende maatregelen: het was een wereld van verschil. “De luchtige toon is bijgesteld, dat is verstandig”, zegt Arjen Boin, crisisdeskundige en hoogleraar publieke instituties en openbaar bestuur in Leiden.

Media
De berichtgeving in de (sociale) media over covid-19 is zo overspannen dat deze een bedreiging vormt voor de samenleving schreef Ulco Schuurmans, arts maatschappij en gezondheid, in de Volkskrant. Informatiestromen die epidemische vormen gaan aannemen.
Uiteraard, nieuws blijft natuurlijk nieuws. Maar dan wel het op feiten gebaseerde nieuws. En niet: negatief verkoopt beter, komt in mijn kraam goed van pas, is handig om opponenten te beschadigen en de bevolking naar je hand te zetten. Fake nieuws in epidemische vormen is een ernstiger kwaal dan menigeen denkt. Het schaadt bij covid-19 bijvoorbeeld het vertrouwen in de wetenschap, gezondheidszorg en in beleidsmakers.

Communicatiewereld
Gedurende deze coronacrisis voelen bedrijven, organisaties en hun leiders een heel begrijpelijke druk om overdadig te willen communiceren met hun verschillende doelgroepen. Medewerkers, klanten en stakeholders zitten met veel concrete vragen maar ook met emotie en angst. Natuurlijk moet daar antwoord op worden gegeven en het contact worden onderhouden. In het begin van deze coronacrisis zien we dat lang niet overal goed gaan. Berichten met heel verkeerde accenten of boodschappen die binnen een week pijnlijk zijn achterhaald en het bedrijf met de nieuwe wijsheid van vandaag flink beschadigen, zijn helaas schering en inslag.
Baldwin van Gorp van de Universiteit Leuven zegt hierover: “Crisiscommunicatie vereist inzicht in massapsychologie. Tijdens een crisis interpreteren mensen graag boodschappen zodanig dat ze overeenstemmen met wat ze willen horen. Een crisis is per definitie ‘voorspelbaar onvoorspelbaar’. Dat maakt dat experts en beleidsmakers altijd kritiek te verduren zullen krijgen. Het onvoorspelbare voorspellen én intussen rekening houden met massapsychologie betekent ook dat je als crisismanager moet schipperen tussen mensen niet nodeloos angst aanjagen en hen voldoende bang maken zodat ze doen wat je zegt.”

Wat is de impact van corona op het communicatievak?
Alle bedrijven en organisaties zijn wegens de Covid-19 crisis genoodzaakt hun interne en externe communicatie aan te passen. Dat het coronavirus en de daaraan gerelateerde maatregelen een impact hebben op ons en ons vak is duidelijk. Maar welke invloed precies? Wat is de impact ervan op afdelingen, bureaus of zzp’ers? Worden budgetten bevroren of juist niet? En aan welke communicatiedisciplines is nu vooral behoefte?

We zoeken naar hoe we weer gepast kunnen communiceren
Onderzoek toont aan dat er door de coronacrisis extra behoefte is aan inspiratie en houvast. Op korte termijn zoeken communicatieprofessionals vooral naar inspiratie voor geschikte en gepaste (crisis) marketingcommunicatie. Op de lange termijn speelt de strategische vraag: hoe verandert dit het communicatiemarketinglandschap.

Naast een gepast aanbod van producten in de winkels, zullen bedrijven met hun communicatie in de eerste plaats mensen opnieuw vertrouwen moeten geven. Gezien de huidige crisis, moeten bedrijven en winkels nu vooral inzetten op het promoten van een veilige winkelomgeving en veilige producten.

Interne communicatie
Het ‘nieuwe normaal’ doet bij ons zijn intrede. Toch is zoveel mogelijk thuiswerken voorlopig nog steeds het advies. Dat maakt van deze tijd hét moment om ons alvast op dat nieuwe normaal voor te bereiden. En dat biedt uitdagingen voor communicatieprofessionals, want werknemers hunkeren meer dan ooit naar veel en betrouwbare informatie en duidelijkheid.
In scenario’s die rondgingen was er één ding zeker: vroeg of laat komt er een fase waarin maatregelen ook (voorzichtig, en onder voorwaarden) weer versoepeld worden.

Niet meer terug
Bedrijven zijn bijna zonder uitzondering positief over de digitale middelen die ze hebben ingezet. Interne communicatie verandert door deze coronatijd blijvend. Het overgrote deel van de verantwoordelijke communicatieprofessionals (90%) ervaart dat de communicatie met medewerkers die thuiswerken nu effectiever is dan vóór corona.
Kun je concluderen dat interne communicatie voor het uitbreken van de pandemie te wensen overliet? Was er een crisis voor nodig om de medewerkers beter te bereiken? Werknemers worden als belangrijkste stakeholder gezien en ook zo benaderd ten tijde van de coronacrisis. De communicatieprofessionals passen de boodschap en tone-of-voice aan aan de actuele situatie, veelal in samenwerking met de HR-afdeling als bewaker van de bedrijfscultuur.

Naarmate de tijd vordert, herstellen bedrijven zich, neemt het vertrouwen toe en ontstaat er een nieuwe blijk van waardering voor innovatie. In Nederland verwachten marketeers naast een uitgebreide realiteit ook dat virtuele realiteit transformatie zorgt. Toch wordt er vooral verwacht dat er nieuwe klanten en prospects via online kanalen komen, omdat het digitale leven nog meer dan voorheen doordringt tot de wereldbevolking.

Corona zorgt voor digitale versnelling
Zoals een bekend iemand ooit zei: ‘ieder nadeel heb z’n voordeel.’ Het is een onwerkelijke situatie. Mensen en kinderen zijn thuis, straten zijn stil en het openbaar vervoer kent nauwelijks reizigers. Het blijft onwerkelijk hoe een virus als corona ons leven beïnvloedt. En hoe digitalisering daarmee opeens een hoge vlucht neemt. Corona zorgt voor digitale versnelling.
Grote Nederlandse providers zien een toename in het internetverkeer door het thuiswerken vanwege het coronavirus. Maar ze maken zich nog geen zorgen over de netwerkcapaciteit.

Post-corona
De coronacrisis doet veel ondernemers veel pijn. Maar er komt een moment dat de lijn weer omhoog gaat. Bedenk daarom nu alvast een eigen strategie.
Anticiperen op de anderhalvemeter-economie is van belang. Bedenk nu al goed op welke wijze je je producten kunt verkopen of je diensten kunt aanbieden in de nieuwe economie. Een combinatie van online, een kanaal dat nu enorm is gegroeid, met toch weer offline ligt voor de hand. Offline kun je bijvoorbeeld je richten op extra service in de zaak.

Is thuiswerken de toekomst?
Een derde van de thuiswerkers gaat straks liever helemaal niet meer naar kantoor. Werken we straks allemaal fulltime thuis? De coronacrisis zal ook in de toekomst zijn sporen nalaten: 49% van de Nederlanders verwacht ook na de coronacrisis door te gaan met thuiswerken. Thuiswerkers noemen als voordeel het ontbreken van reistijd, waardoor er meer tijd is voor het gezinsleven. Het praatje bij het koffieapparaat wordt wel gemist.

Hoe ziet de wereld er over zes maanden uit
Ik denk dat we over zes maanden nog steeds te maken hebben met de naweeën van het coronavirus en dat het nog steeds invloed heeft op de samenleving en de economie, al zal dit in mindere mate zijn dan nu het geval is. Die 1½ meter zal voorlopig nog wel blijven. De maatregelen versoepelen en dat betekent dat alles weer enigszins op gang gaat komen. Maar het eerlijke antwoord is wel, dat eigenlijk niemand precies weet wat er de komende tijd gaat gebeuren.

Hoe lang we met beperkingen te maken hebben weet niemand, het lijkt erop dat het niet snel voorbij is en dat dit nog wel even zal duren.

Vaak hanteer ik de uitspraak ‘niets verbindt meer dan gezamenlijk juichen’. Nu valt er nu niet zoveel gezamenlijk te juichen maar de coronacrisis zorgt wel voor mooie en creatieve acties, een sterk collectief gevoel en een andere kijk op ons doen en laten.

Jan Boon
Coach en matchmaker

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Bonen Doppen
Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat eenieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen, je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Bonen Doppen is net als Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie.

Bonen in de pot
Bonen in de pot informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak en verschijnt in principe ieder maandagochtend.
Bonen in de pot wil zo veel zeggen als ‘hij wil nog wat zeggen maar het is onbelangrijk wat hij te zeggen heeft’, waarmee ik het relatieve van mijn berichten wil aangeven. Lees het vanuit je eigen perspectief

Bonen Weken
Bonen Weken informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak in relatie tot ondernemen en verschijnt eens in de vier weken.
Bonen Weken wil zo veel zeggen als ‘stellig op iets rekenen en daarnaar maatregelen nemen’ en is bedoeld voor ondernemingen en organisaties in het midden- en kleinbedrijf om het management te attenderen op het belang van communicatie en reputatie van hun onderneming.

Bonen Doppen

Bonen Doppen

December 2019

Bonen Doppen, een uitgave van Jan Boon Communicatie, is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Waarom doe je er toe!

Terugblik
We hebben een roerig jaar achter de rug. Vele protesten tegen van alles en nog wat. Gele hesjes in Frankrijk, inwoners van Hong Kong, agrariërs in vele Europese landen, betogingen voor beter onderwijs, problemen bij de politie en in de zorg. Zorgen om de veiligheid: aanslagen en toenemende criminaliteit. Zorgen om het veranderende klimaat, zorgen om koolstofdioxide (CO2) en stikstof (N2). Onlusten, onrusten en protesten in alle delen van de wereld, ik noemde Hong Kong maar ook in vele landen in Zuid-Amerika, Irak en Iran. Oorlogen in Syrië, Libië, Yemen. En dan de enorme toestroom van vluchtelingen en hun leefomgeving. Mensenhandel, koelwagens. Mensonterende situaties. En wat dacht je van de plasticsoep in onze zeeën? En dan Groot-Brittannië: Brexit, een soapserie die z’n weerga niet kent. Om over de politieke situatie in ons eigen land maar te zwijgen.

Relatie
Maar welke rol spelen die gebeurtenissen nu ons eigen vakgebied. Welnu, één van de primaire rollen van een communicatieprofessional is naar mijn mening een wellicht overdreven interesse te hebben in dat wat er in de maatschappij gebeurt. Mondiaal, (inter) nationaal, regionaal en lokaal. Wat heeft mogelijk invloed op het functioneren van je eigen organisatie. De antennefunctie van een communicatieprofessional. Immers, hij/zij zou de aangewezen persoon zijn dit soort ontwikkelingen te volgen en een analyse voor de eigen organisatie te maken. Issuemanagement dus. Natuurlijk niet alle gebeurtenissen die ik hierboven noemde, zullen van directe invloed zijn op jouw organisatie. Maar weten wat er in de wereld gebeurt, is volgens mij één van de belangrijkste vaardigheden van de communicatieprofessional.

Eigen terrein
Hoe rumoerig is het binnen ons eigen vakgebied: de ontwikkelingen in het digitale landschap gaan snel en zijn van grote invloed. Het is een hele kunst om alles goed bij te houden. Ook in de communicatie- en marketingwereld gaan de veranderingen in een hoog tempo. In toenemende mate zie ik dat van een communicatieprofessional niet alleen online kennis en ervaring wordt gevraagd maar ook steeds meer zien opdrachtgevers en werkgevers het belang in van een gedegen kennis van offline. Een groot deel van de communicatie- en marketingprofessionals geeft aan nog niet de juiste balans en synergie te hebben gevonden in de inzet van online en offline media. En volgens meer dan de helft van de marketeers is de data die wél beschikbaar is, moeilijk te integreren, wat wel nodig is om tot bruikbare inzichten te komen.

Succesfactor
Communicatie in organisaties is een kritische succesfactor. Dat betekent niet dat je als communicatieprofessional achterover kunt leunen. Integendeel. Het is aan de communicatieverantwoordelijke om ervoor te zorgen dat er geen enkele twijfel is over rol en toegevoegde waarde.
Voor de duidelijkheid, de volgende vraag irriteert mij mateloos maar keerde herhaalde malen terug in mijn gesprekken met organisaties. “Waar zijn al die communicatieprofessionals eigenlijk mee bezig. Hoe dan ook, ik hoor dit soort vragen regelmatig.

Meerwaarde
Herinner je je nog het Tweede Kamerlid Agema (PVV) die onlangs kritisch was over het aantal communicatieprofessionals op een ministerie? Vergis je niet: een vraag als ‘wat doen al die mensen?’ wordt vaker gesteld dan je denkt. Hardop in formele bijeenkomsten of fluisterend in de wandelgangen. Een vraag die uitermate serieus moet worden genomen. Het vertrouwen is namelijk broos. Ergens is het dan ook goed dat die vraag wordt gesteld. Sterker nog, het is heel gezond als die vraag regelmatig aan ieder team, iedere afdeling wordt gesteld. Van HRM tot Financiën en van Strategie tot Facilitaire dienst.
“Waarom doe je ertoe?” Deze vraag loutert. Deze vraag zorgt voor scherpte. Als je je niet meer hoeft te verantwoorden, dan word je gemakzuchtig. Hoe mooi zou het zijn als de vraag niet gesteld zou hóeven worden? Omdat de top weet, begrijpt en iedere dag ervaart wat de waarde van de communicatiefunctie is. Daar ligt in mijn ogen één van de belangrijkste taken van de communicatieverantwoordelijke en -professional om ervoor zorgen dat de top van de organisatie overtuigd is van het belang van de communicatiefunctie.

De hoogsten in rang
Andersom ligt eenzelfde verantwoordelijkheid bij de hoogsten in rang. Het management. Niet alleen de communicatieverantwoordelijke maar zeer zeker ook het managementteam! Met een duidelijke visie op communicatie. Waarom is communicatie voor een organisatie belangrijk, wat is de rol en toegevoegde waarde van de communicatiefunctie. Het fungeert daarmee als kompas voor denken en doen. En vergeet niet: met een inspirerende visie word je ook serieuzer genomen als gesprekspartner. Heb je heldere ambities en doelstellingen (op korte en langere termijn) geformuleerd én kun je aantonen hoe ‘gepresteerd’ wordt? Het zorgen voor heldere ambities en concrete doelstellingen zie ik als één van de belangrijkste taken van het management en van de communicatieverantwoordelijke en -professional. Dit gaat over commitment. De ambitie geeft weer waar je de komende jaren samen voor gaat. Wat wil je bereiken? Waar ga je voor? Ik adviseer veelal om ambities met een horizon van 2 tot 3 jaar te formuleren. Da’s vaak al ver genoeg.

Beroepenvelden veranderen
In een rapper tempo dan ooit veranderen beroepenvelden. Ik zie nog veel verschil tussen het aanbod van opleidingen versus de beroepenvelden die nu en de komende jaren worden gevraagd in de arbeidsmarkt. Dat geldt ook voor de wensen van een organisatie als het gaat om het aantrekken van professionals. Traditionele marketingmedewerkers worden nog opgeleid, terwijl de markt roept om allround on- en offline communicatie- en marketingprofessionals, community-managers, SEO-specialisten, et cetera.

Mensen worden vaak aangenomen op basis van competenties en vaardigheden en ontslagen op basis van attitude. Als een organisatie werft met de filosofie dat mensen een bepaald niveau moeten hebben en bepaalde competenties moeten bezitten om vervolgens te accepteren dat we ‘het inhoudelijke werk’ echt wel aan geleerd krijgen op de werkvloer (de medewerker is per slot van rekening slim en gemotiveerd om het werk te leren), dan bespaar je jouw organisatie en je nieuwe collega vaak een hoop teleurstelling. Deze mindset sluit voor je HR- en recruitmentstrategie dan ook bijzonder goed aan als je weet dat beroepenvelden snel veranderen en opleiders veranderend lesaanbod (gaan) geven.

Recruitment en economie
Als matchmaker deel ik de mening van Arjan Elbers, expert op dit gebied: “Voor commerciële arbeidsbemiddelaars denk ik dat de komende jaren nog steeds in het teken zullen staan van een sterke commerciële markt (veel vraag en weinig passend aanbod), maar door de economische ontwikkelingen verwacht ik dat er weer veel onder druk komt te staan. Ook voor corporate recruitment in Nederland verwacht ik dat de hand weer wat meer op de knip gehouden zal worden als het gaat om grote en meeslepende arbeidsmarktcommunicatiecampagnes. De pijn van het niet hebben van voldoende en de juiste medewerkers is er nog wel, maar over de middelen zal intern wat langer gelobbyd moeten worden”.

De communicatieprofessional van nu
Communicatie is een bijzonder boeiend vak. Het gaat om mensen raken en bewegen, om de verbinding tussen organisatie en omgeving, om dialoog en draagvlak, om relaties en reputaties, om merken en media, om de juiste taal en toon, om voorkeur en vertrouwen, om de steun van die genen waar je als organisatie mee te maken hebt en afhankelijk van bent.

Het werk van communicatieprofessionals raakt alle maatschappelijke en grote thema’s van deze tijd. Communicatie brengt mensen bij elkaar en is onmisbaar voor wederzijds begrip en beweging. Alert zijn op maatschappelijke ontwikkelingen en luisteren naar je omgeving (zowel binnen je organisatie als signalen van buiten) zijn primaire vaardigheden van een communicatieprofessional.

Communicatieprofessionals zijn dan ook meer dan ooit hard nodig op die plekken waar de beslissingen vallen: in de bestuurskamers. Bedrijven, overheden en andere organisaties voelen de druk om de dialoog met hun omgeving aan te gaan. En zien daar in toenemende mate ook kansen. Organisaties moeten steeds communicatiever worden, want deze tijd vraagt om transparantie, sensitiviteit en wederkerigheid. En om reactiesnelheid bovendien: de omgeving verwacht een onmiddellijke reactie.

Uitspraak:
“Het is het verstandigste om zoveel mogelijk te luisteren, want dat is goed voor je algemene ontwikkeling. Als je er tien procent van leert, dan ben je de anderen al een eind voor”.
Johan Cruijff, was voetballer en coach (1947 – 2016).

Over Bonen Doppen
Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat een ieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen, je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Bonen Doppen is net als Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie.

Bonen in de pot
Bonen in de pot informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak en verschijnt in principe ieder maandagochtend.
Bonen in de pot wil zo veel zeggen als ‘hij wil nog wat zeggen maar het is onbelangrijk wat hij te zeggen heeft’, waarmee ik het relatieve van mijn berichten wil aangeven. Lees het vanuit je eigen perspectief.

Bonen Weken
Bonen Weken informeert je over de ontwikkelingen in het marketing- en communicatievak in relatie tot ondernemen en verschijnt eens in de vier weken.
Bonen Weken wil zo veel zeggen als ‘stellig op iets rekenen en daarnaar maatregelen nemen’ en is bedoeld voor ondernemingen en organisaties in het midden- en kleinbedrijf om het management te attenderen op het belang van communicatie en reputatie van hun onderneming.

Jan Boon Communicatie
Jan Boon Communicatie helpt communicatieprofessionals een (volgende) stap in hun carrière te maken en helpt daarmee organisaties, ondernemingen, bedrijven en instellingen de juiste communicatieprofessional te vinden. Meer informatie over Jan Boon Communicatie vind je op http://www.janboon.com.

Wil jij een ander attent maken op de uitgaven van Jan Boon Communicatie? Klik hier!

Jan Boon Communicatie ziet het als zijn verantwoordelijkheid om jouw privacy en gegevens te beschermen. De informatie wordt niet met derden gedeeld. Ik ben verplicht om de vertrouwelijkheid van jouw gegevens te respecteren. Alleen met wederzijdse toestemming zal ik deze gegevens met derden delen.

Bonen Doppen

December 2018
Bonen Doppen is een uitgave van Jan Boon Communicatie en is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Jan Boon Communicatie helpt communicatieprofessionals een (volgende) stap in hun carrière te maken en helpt daarmee organisaties, ondernemingen, bedrijven en instellingen de juiste communicatieprofessional te vinden.

Samengevat
Dit jaar is er weer meer veranderd in de maatschappij dan voorgaande jaren. Als marketeer, communicatieprofessional of ondernemer moet je steeds vaker en sneller aanpassingen ontwikkelen ten aanzien van de keuzes die zijn gemaakt in de afgelopen periode en beslissingen nemen hoe je de komende periode te werk gaat. Dat vraagt om inzicht in de veranderingen en ontwikkelingen. Je moet een visie ontwikkelen en die visie dusdanig formuleren dat wijzigingen mogelijk zijn. Jouw strategie moet meer een roadmap zijn die dusdanig is ingericht dat je kunt inspelen op veranderingen.

Alles blijft anders
Aan het eind van ieder jaar kijken voorspellers, trendwatchers en futurologen op van hun kristallen bol en voorspellen hun ideeën voor het komend jaar. Velen hebben het bij het verkeerde eind zal aan het eind van het komende jaar blijken, maar ik denk dat ik er goed aan doe enkele ontwikkelingen in de marketing- en communicatiewereld te signaleren en die met je te delen. Dat maakt me geen futuroloog: ik zet alleen een aantal van mijn bevindingen op een rij.

Controle
Laten we er niet omheen draaien: eigenlijk willen wij, communicatieprofessionals, maar één ding: controle. We willen resultaat zien, mensen in beweging brengen, mensen motiveren en stimuleren. Stap voor stap aan reputaties bouwen. Issues planmatig uit de wereld helpen. Welbeschouwd werken alle modaliteiten van communicatie aan de reputatie van de onderneming, het bedrijf of de organisatie waar je voor werkt, aan de opgestapelde beeldvorming, aan de goede naam en faam. En dat willen we controleren. Beheersen of bepalen, zo je wilt.
Maar kan dat wel? En zo ja, hoe dan in een onvoorspelbare, een snel en eeuwig veranderende buiten -en binnenwereld? Maar ook: wanneer durf je de controle uit handen te geven? En wil je die controle wel uit handen geven: je hebt geen keus, het gebeurt! Met één conclusie van het Logeion congres kan ik het eens zijn: wie grip wil krijgen, moet leren loslaten. Als je loslaat, heb je je handen vrij.

Organisatie van de communicatie
De kredietcrisis, de opkomst van social media en de mondiale politieke onzekerheid hebben de rol van communicatie in de afgelopen tien jaar enorm beïnvloed. Dat geldt niet alleen voor de professionals zelf, maar ook de onderwerpen waarmee ze te maken hebben en de doelen van hun werk.
Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in het vak, en welke implicaties hebben ze voor bedrijven en professionals? Nu is corporate affairs – de internationale term voor corporate communicatie – verantwoordelijk voor het medebepalen en vertellen van het corporate verhaal, externe én interne communicatie, stakeholder- en reputatiemanagement en public affairs. Ook is corporate affairs vaak verantwoordelijk voor de creatie en verspreiding van de boodschap op diverse platforms. Omdat binnen bedrijven de grenzen tussen marketing en (corporate) communicatie gelukkig steeds meer vervagen, zijn er veel discussies over de vraag bij wie het social mediabeleid het beste kan worden neergelegd en hoe social platforms het beste kunnen worden gebruikt. Is dat om producten en diensten te promoten bij consumenten, of om te bouwen aan de corporate reputatie en deze te beschermen? De combinatie van deze twee lijkt velen het meest wenselijk.

Nog breder
De (opleidings) eisen voor een communicatieprofessional liggen navenant hoger. Met een HBO-opleiding Communicatie, Journalistiek of PR & Voorlichting ben je er niet meer. Nu willen bedrijven dat communicatieprofessionals meer in huis hebben, liefst zo breed mogelijk. Ja, nog breder dan het communicatievak al is. Een business-studie verdient zelfs vaak de voorkeur boven een communicatieopleiding. Er is nogal eens kritiek op communicatiemensen, dat ze niks snappen van cijfers, niet in staat zijn een balans te lezen omdat ze daar weinig mee hebben. Tien jaar geleden kwam je daar prima mee weg, nu niet meer.

Kennen en kunnen
De communicatieprofessional van de toekomst is nog niet ruim voorhanden. De crisis heeft gaten in het vak geslagen en in de aantallen mensen. Er zat ook te weinig beweging in. Er waren weinig plekken en weinig doorgroeimogelijkheden. Er is te weinig geïnvesteerd in het opleiden en coachen van communicatieprofessionals. Nu het weer goed gaat, zie je dat er op veel afdelingen een beetje nood heerst, omdat er te weinig communicatieprofessionals zijn of omdat er onvoldoende kwaliteit zit bij de zittende professionals om te voldoen aan de eisen van deze tijd. Een aantal vakgenoten, samen in CommTop, maakt zich al geruime tijd zorgen over de reguliere communicatieopleidingen. Deze opleidingen lopen heel ver achter bij de ontwikkelingen in ons vak.
CommTop beheert en ontwikkelt als enige officieel in Nederland erkende instantie het kwaliteitsregister voor professionals in de communicatiebranche. Ze is uitvoerder van de certificering binnen de communicatiebranche in Nederland.

Hoop
De hoop is gevestigd op de aanstormende generatie van 20’ers, mits juist opgeleid. Zij zijn de communicatieprofessionals waar deze tijd om vraagt. Deze tijd vraagt om flexibele denkers, doenkers en doeners, die snel kunnen schakelen. Tegelijkertijd zijn transparantie en betrokkenheid belangrijker dan ooit en dat treffen we niet altijd bij de jongere generatie aan.
Bij hen zal meer de nadruk komen te liggen op een doorslaggevende karaktereigenschap: mentaliteit. Communicatie is 24/7: alle momenten van de dag, van het jaar, altijd. Je bent altijd met je vak bezig!
Bij de jongeren zullen verder competenties als empathie, helicopterview, antennefunctie (issuemanagement) en analyserend vermogen een grotere rol spelen bij de beoordeling. Daarop vooruitlopend denk ik dat er een tweedeling in ons vak zal ontstaan: de communicatieprofessionals die alleen maar adviseren, een consultant zijn, en de professionals die alleen maar uitvoerend bezig zijn. De denker en de doeners. Maar let op: “Je hebt denkers en doeners, maar de ergste zijn die denkers die denken dat ze iets doen”. Het vak gaat een mooie en boeiende toekomst tegemoet.

Gebrek
Prioriteit bij communicatieprofessionals is om hun stakeholders beter te begrijpen door inzichten te verkrijgen met behulp van data. Want inlevingsvermogen, de kunde of vaardigheid om zich in te leven in de situatie en gevoelens van anderen, is in mijn visie één van de primaire competenties van een communicatieprofessional.
Steeds meer bedrijven maken daarbij gebruik van machine learning, een vorm van kunstmatige intelligentie en in het bijzonder een onderzoeksgebied binnen de Informatica. Machine learning tracht computers de competentie te geven om nieuwe stappen te leren zonder dat deze expliciet zijn geprogrammeerd. Algoritmes nemen enorme hoeveelheden data in zich op en leren daarvan om zo betere voorspellingen te kunnen doen.
Door technologische ontwikkelingen is het voor organisaties steeds makkelijker om hun publiek of klanten te benaderen op de manier waarop zij dat wensen. Individueel gedrag en individuele behoeften worden duidelijker en dat maakt het mogelijk om anderen op een zo optimaal mogelijke manier te bereiken. Het draait dus om maatwerk en denken vanuit de burger of consument, waar snelheid van belang is. Snel reageren wordt de norm; kijk maar naar de opmars van WhatsApp en live chats als kanalen voor klantenservice.

Met online marketingtools zijn prima klanten binnen te halen, maar een persoonlijke kennismaking maakt ze loyaler, stelde Jeroen Boeve, business development manager van Rhino Events onlangs. “Een steeds groter deel van het marketingbudget gaat tegenwoordig naar online. Dat is goed om prospects te triggeren, maar je moet niet vergeten de klant persoonlijke aandacht te geven. Hiermee maak je ze loyaal en genereer je extra sales op een persoonlijke directe manier”, stelt Jeroen Boeve. “Een goede en effectieve afwisseling tussen online en persoonlijk contact bouwt de beste klantrelaties.”

Verder moeten de Nederlandse communicatieprofessionals zich nadrukkelijker bezighouden met onderzoek en big data, en wat deze betekenen voor hun professie. Dat is de uitkomst van een onderzoek dat dr. Piet Verhoeven van de Universiteit van Amsterdam recent uitvoerde. Het onderzoek biedt een interessante inkijk in hoe Nederlandse communicatieprofessionals naar de invloed van big data op hun vak kijken. Piet Verhoeven: “Zij zien het gebrek aan analytische vaardigheden bij communicatieprofessionals als de belangrijkste uitdaging voor de professie (53,2%), gevolgd door gebrek aan tijd om de analyses van big data te bestuderen en te analyseren (41%) en het gebrek aan datakwaliteit (34,5%).”

Toekomst van communicatie in handen van nerds?
Wat? De toekomst van communicatie ligt in handen van nerds? Maureen Bol denkt van wel. Waarom? Omdat de technologische ontwikkelingen zo’n hoge vlucht nemen dat het onontkoombaar is dat techneuten in de communicatie regeren. Maar toch is het mogelijk de menselijke maat te houden. Je ziet het op veel plekken al gebeuren. Media die in handen zijn van snelle jongens die zich verdiepen in de technologische hoogstandjes. Nerds die met elkaar in computertaal communiceren. En die gebruik maken van de nieuwste snufjes en gadgets. Met als gevolg dat kranten niet meer journalistiek hoor-en-wederhoor plegen, onderzoeksjournalistiek nauwelijks meer beoefend wordt en het uiteindelijk alleen nog maar om productie leveren gaat. Het werk ligt in handen van jongeren die precies weten hoe social media werken, omdat ze er simpelweg mee opgegroeid zijn. Ze weten niet anders. En die snelle communicatie via social media en het world wide web is nu dé manier om met elkaar te communiceren.

Nemen robots ons werk over?
Experts denken dat er dankzij de toenemende robotisering veranderingen zullen plaatsvinden op een grote sociaal economische schaal, waarbij de technische veranderingen, die we tot nu toe hebben meegemaakt, verbleken. Hoewel laaggeschoolde banen als eerste door de automatisering worden geraakt, zullen – dankzij de snelle ontwikkelingen op het vlak van Artificial Intelligence – ook werknemers in andere sectoren met robotisering te maken krijgen. Maar zitten we dan straks allemaal werkeloos thuis omdat robots onze banen hebben overgenomen? “Niet per se”, zegt Joost Fortuin, Managing Director bij PageGroup. “Vooral in de accountancy, industrie, klantbeheer en het secretariaat worden banen waarschijnlijk ‘overgenomen’ door robots.

En wat nu?
De marketing- en communicatiewereld groeit en ontwikkelt door. We leven in een transparante wereld die voortdurend om respons vraagt. Als communicatieprofessional dien je te weten hoe je dit vorm moet geven, zowel op online gebied als in persoonlijke gesprekken. Waarschijnlijk heb je als communicatieprofessional jaren geleden al je diploma gehaald en loop je nu tegen diverse issues aan binnen het bedrijf waar je werkt. Daarom is het van belang om up-to-date te blijven in de wereld van communicatie, zodat je jouw positie binnen het bedrijf kunt behouden of zelfs een stapje voorwaarts kunt maken. Vooral bij strategische vraagstukken in organisaties spelen interne en externe communicatie een belangrijke rol. Hier kun jij als communicatieprofessional dus meerwaarde bieden!

En dan nog even dit
Vergeet alles wat je eerder hebt geleerd
was de titel van een workshop van Betteke van Ruler op het onlangs gehouden CommunicatieFestival in Groningen. Het communicatievak is groot geworden met voorlichten en reclamemaken. Het was altijd duidelijk wie de zender was: de organisatie en niemand anders. Maar die tijden zijn voorbij. Organisaties worden nu gedwongen om te leren luisteren naar anderen en daar ook iets mee te doen. Dit heeft tot gevolg dat onze klassieke modellen en methodes niet meer passen.

Soms denk ik wel eens bij mezelf ….
“Communicatie is gewoon je boerenverstand gebruiken”.
Een uitspraak die mijn voormalige manager Ben Warner regelmatig hanteerde. Als je iemand vraagt zijn ‘gezonde boerenverstand’ te gebruiken, vraag je hem om alle theoretische bullshit even aan de kant te zetten en ergens praktisch en logisch over na te denken. Je zegt dus in feite dat iemand doorschiet in de theorie. Praktijkgerichtheid en logica zijn, net als theoretisch denken, ook onderdelen van intelligentie. Je vraagt iemand dus een ander deel van zijn intelligentie aan te spreken. Volgens mij is er geen boer die zich door deze uitdrukking beledigd voelt. De persoon die aangesproken wordt, kan het wel opvatten als ‘Hou nou eens op met luchtfietsen, doe ‘ns effe normaal!’ en dat is dan weer minder leuk.

Uitspraak:
“Trends komen en gaan, maar het is zaak om juist de ontwikkelingen eruit te pikken die het vak en de maatschappij blijven beïnvloeden” (Logeion).

Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat eenieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Naast Bonen Doppen geeft Jan Boon Communicatie Bonen in de pot en Bonen Weken en uit.

Bonen in de pot
wil zo veel zeggen als “hij wil nog wat zeggen maar het is onbelangrijk wat hij te zeggen heeft”, waarmee ik het relatieve van mijn berichten wil aangeven. Lees het vanuit je eigen perspectief.
Bonen weken
wil zo veel zeggen als ‘stellig op iets rekenen en daarnaar maatregelen nemen’ en is bedoeld voor ondernemingen en organisaties in het midden- en kleinbedrijf om het management te attenderen op het belang van communicatie en reputatie van hun onderneming.

Wil jij een ander attent maken op de nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie? Klik hier!

Jan Boon Communicatie is zich er van bewust dat je vertrouwen in me stelt. Ik zie het dan ook als mijn verantwoordelijkheid om jouw privacy en gegevens te beschermen. De informatie wordt niet met derden gedeeld. Ik ben verplicht om de vertrouwelijkheid van jouw gegevens te respecteren. Alleen met wederzijdse toestemming zal ik deze gegevens met derden delen.

Bonen Doppen

Januari 2018

Bonen Doppen is een uitgave van Jan Boon Communicatie en is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Jan Boon Communicatie helpt organisaties, ondernemingen, bedrijven en instellingen de juiste communicatieprofessional te vinden.

2018
Bijblijven in een snel veranderende wereld is moeilijker dan ooit. Je wordt er soms bijna moedeloos van, van alle (technologische) hypes die over elkaar heen duikelen. Maar bedenk dan dat iedereen hiermee worstelt, en dat elke kleine stap die jij tóch zet, winst is. Maar welke trends beklijven nou echt? Maar waar moet je je dan precies op richten? Ieder keer Bonen in de pot en/of Bonen Weken goed lezen, adviseer ik je.

Primaire competenties voor een communicatieprofessional zijn empathische vermogen, je inleven in je doelgroep en de antennefunctie, tegenwoordig issuemanagement genoemd. En dan gaat het niet alleen om de signalen vanuit de samenleving maar ook uit ons vakgebied.

“Wat staat ons allemaal te wachten”

Trends zijn belangrijker dan ooit
Er is de steeds luider wordende roep om transparantie, privacy en de toenemende aandacht voor communicatie. Er zijn talloze ontwikkelingen die om onze aandacht vragen. Niet iedereen kan er iets mee. Maar wat is een trend om in de gaten te houden en wat is een hype om snel weer te vergeten? De relevantie van trendanalyse, trendwatching en scenario denken belooft de komende jaren alleen maar groter te worden. Over trends valt veel te twisten. Wat vast staat, is het belang van kennis over trends voor het werk van pr-professionals om trends van hypes te onderscheiden. Een toekomstvisie te creëren die kan worden vertaald in vernieuwende en toekomstbestendige concepten en strategieën. Je rol als sparringpartner goed te vervullen. Zoals Betteke van Ruler over de eigenschappen van effectieve communicatieprofessionals: “Communicatie is meestal niet een kwestie van sturen maar van bijsturen, en dat gaat alleen als je de aansluiting op actualiteit begrijpt.”

Mobiel
Het gebruik van mobiele apparaten groeit nog steeds en dat gaat zo nog wel even door. Mobiel wordt steeds meer het vervangende middel. Inmiddels is meer dan de helft van al het internetverkeer mobiel. Zo is mobiel bestellen en betalen al geen toekomst meer. Met de smartphone bestellen gaat sneller, eenvoudiger en veiliger dan telefonisch of in de zaak een bestelling plaatsen. Meer dan een miljoen transacties per week en 300 nieuwe handelaars per maand aangesloten op het netwerk. De consument verwacht steeds meer gemak.

Doelgroep
Communicatieprofessionals kijken alleen naar hun huidige doelgroep, maar je moet juist inspelen op de doelgroep van de toekomst. Mensen uit die groep – meestal millennials, of nog jonger – steken heel anders in elkaar. Bovendien stellen doelgroepen door de snelle digitalisering ook steeds hogere eisen aan de informatie die zij vergaren en ontvangen. Het is daarom heel belangrijk de behoeftes van je doelgroep goed te kennen en je informatie daarop aan te passen. Empathische vermogen, je inleven in je doelgroep is immers één van de primaire competenties van een communicatieprofessional.

De meerderheid van de marketeers maakt gebruik van data om campagnes gerichter, persoonlijker en effectiever te maken. Toch is er nog een wereld te winnen. Veel marketeers zien minstens zoveel kansen als uitdagingen bij de inzet van data. De technische aspecten, het bij elkaar brengen van data uit verschillende interne bronnen en het actueel houden van data, blijken belangrijke obstakels. Daarnaast is er vaak een gebrek aan personeel met de juiste competenties. Gelukkig zijn er voldoende manieren om met relatief weinig inspanning, maximaal effect te bereiken.

Online én offline is de mix
Traditionele merken worstelen met de digitalisering en moeten regelmatig winkels sluiten. Maar pure online merken zoals Coolblue openen juist vestigingen. Coolblue doet het, Zalando heeft plannen en nu denkt ook internetbedrijf Wehkamp na over de opening van winkels. Niet om er veel aan te verdienen, maar vooral om het gezicht meer te laten zien, zeggen deskundigen. “Het geeft de klant iets vertrouwds.” Blijkbaar blijft er een fysieke behoefte bij de consument; een merk moet ook offline zichtbaar zijn. De kunst is om te achterhalen hoe je online én offline elkaar kunt laten versterken in plaats van in de weg te zitten. Kortom: denk na over hoe je voor jouw product of dienst online en offline behoeftes en voorkeuren kunt integreren. Maak een plan, voer het door en je hoort er ook in 2018 weer helemaal bij.

Terug naar communicatie
Logeion, de Nederlandse brancheorganisatie voor communicatieprofessionals, heeft laten weten wat zij als dé vier communicatietrends voor 2018/2019 ziet. Medewerkers die zich met de communicatie bezighouden, moeten hier strategisch mee aan de slag. De trends zijn mede richtinggevend voor de programmering van Logeion en bieden aanknopingspunten voor professionalisering van het vak. Maar bovenal zijn de trends bedoeld ter inspiratie voor de communicatieprofessional die werkt aan zijn of haar vak-ontwikkeling. Trends worden in kaart gebracht voor en door vakgenoten en dat staat vrijwel altijd garant voor een inspirerend proces van de ontwikkelingen in ons vak.

Betekenis voor communicatieprofessionals
We zullen meer samenwerking moeten zoeken met marketing en data-analisten en voortdurend alert zijn op nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. Er zijn meerdere vormen van analyse nodig, meer scenario denken om te kunnen voorzien in de noodzakelijke wendbaarheid. We zullen moeten leren omgaan met onzekerheid en snelheid. Onze organisaties moeten leren te luisteren. En bovenal het faciliteren van dialoog, in gesprek gaan over verwachtingen over en weer en het bieden van houvast; de verbindende rol voor de communicatieprofessional, aldus Logeion. Maar hebben we dat altijd al niet gedaan (of moeten doen?). Een beetje goede communicatieprofessional heeft zich toch al beziggehouden met de ontwikkelingen in de samenleving en de consequenties voor zijn/haar organisatie. Antenne functie of issuemanagement. En dan gaat het niet alleen om de signalen uit de samenleving maar ook uit ons vakgebied. Een primaire competentie.

Communicatie én marketing
We hebben het er al jaren over, maar een integrale aanpak van communicatie en marketing belooft nu eindelijk de norm te worden. Merken nemen content marketing serieus. En een klassiek uitgangspunt voor communicatiestrategieën – begin met ‘waarom’ – komt steeds meer tussen de oren van communicatieprofessionals. De integratie van communicatie en marketing betekent voor de pr van morgen onder andere dat communicatie en marketing steeds intensiever samen op trekken om de beste resultaten te boeken.

Social media-trends
Het belooft een interessant jaar te worden voor merken en marketeers, waarin de rol van social media in de funnel verder zal toenemen. Dat laat Sjef Kerkhofs, een bekende online strateeg, ons weten. Waar een aantal jaar geleden social media vooral als kanaal werd gezien om een relatie op te bouwen en fans te creëren op basis van organisch bereik, wordt dat in 2018 heel anders. Social media zijn bereikmedia geworden, waar met gerichte targeting zichtbare resultaten kunnen worden behaald. Met Facebook voorop, zal deze trend in 2018 worden doorgezet. Social media kennen een steeds belangrijkere rol als communicatiekanaal in alle fases van de marketingfunnel, waarbij bereik en bereikfrequentie cruciaal zijn. Bedrijven kijken (terecht) steeds grondiger en kritischer naar de performance van social media als volwassen marketingkanaal. O ja, een funnel is een denkbeeldige trechter op een website of webshop.
Deze trechter ‘leidt mensen op’ van bezoekers naar converteerders. Potentiële bezoekers doorlopen een proces en worden bewerkt totdat er een conversie plaatsvindt en zij onderaan uit de ‘trechter’ komen. De ontwikkeling van Facebook als belangrijk mediakanaal in de marketingfunnel, betekent automatisch dat we steeds meer afscheid gaan nemen van de basis van waaruit Facebook is gestart: interactie.
En dan video, video, video, het kan niet voldoende benoemd worden. Deskundigen verwachten dat binnenkort 70% van alle content op haar platform video zal zijn, en deskundigen denken zelfs dat 80% van alle traffic op internet in 2019 video zal zijn.
Concluderend verwacht Sjef Kerkhofs in 2018 een verdere en vooral versnelde ontwikkeling van social media als centrale communicatiekanalen in de marketingfunnel. Dit zou er zomaar voor kunnen zorgen dat er in 2018 veel harder met budget geschoven gaat worden ten bate van social media, dan voorheen het geval is geweest.

Het is maar dat je het allemaal weet wat je in 2018 te wachten staat.

Soms denk ik wel eens bij mezelf ….
Een communicatieprofessional denkt vanuit de organisatie of het merk, analyseert van daaruit de omgeving en vertaalt dat in een strategisch communicatie- en/of marketingadvies. Daarin worden boodschap, middelen en media op een innovatieve en creatieve wijze ingevuld. Je bent in staat om dat proces van begin tot eind aan te sturen en bij te sturen. Dit alles om de doelstellingen van organisatie of merk te realiseren. Tegenwoordig zie ik dat de communicatieprofessional zich vooral richt op de ontwikkelingen van zijn/haar organisatie en niet op de ontwikkelingen in het vakgebied Communicatie.

Uitspraak
“De nieuwe communicatiemiddelen hebben een oud probleem opgelost en een nieuw probleem gecreëerd: de toegankelijkheid tot informatie is aanzienlijk verbeterd maar niemand schijnt te weten hoe deze informatie-zee kan worden verwerkt.” Peter Achten, docent Radboud Universiteit.

Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat eenieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Naast Bonen Doppen geeft Jan Boon Communicatie Bonen Weken en Bonen in de pot uit. Bonen Weken gaat over de ontwikkelingen in de communicatiewereld in relatie tot ondernemen. Bonen in de pot informeert communicatieprofessionals over de ontwikkelingen in het communicatievak. Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column.

Wil jij een ander attent maken op uitingen van Jan Boon Communicatie? Klik hier!

Bonen Doppen

December 2017

Bonen Doppen is een uitgave van Jan Boon Communicatie en is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik onder anderen wat me bezighoud en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Jan Boon Communicatie helpt organisaties, ondernemingen, bedrijven en instellingen de juiste communicatieprofessional te vinden.

“Wat staat ons allemaal te wachten”

2018
Nog even dan is het 2018. We wensen elkaar weliswaar het allerbeste maar echt in die toekomst kijken kunnen we niet. Nee, niemand kan de toekomst voorspellen omdat er binnen enkele seconden miljarden factoren veranderen. Niets staat vast. Toekomst voorspellen wordt al eeuwen gedaan. Vanaf het begin van de mensheid houdt het ons mensen bezig. Niet alleen de Maya’s en Egyptenaren maar ook de Romeinen en Indianen voorspelden al hun toekomst. Vandaag verschillen we sterk van mening over wat ons te wachten staat want er is veel gaande. We merken het allemaal: de samenleving, alles om ons heen verandert, inclusief ons beeld van de toekomst. En niet in de minste plaats door de zich snel ontwikkelende technologie. Wat wordt belangrijk en wat verdwijnt naar de achtergrond? Wat zijn de uitdagingen. We kunnen slechts kort vooruitkijken maar Star Trek komt steeds dichterbij. Voorspellingen. Het blijft interessant.

Craig Hamilton-Parker
Er is één man die denkt te weten wat ons dan allemaal te wachten staat. Craig Hamilton-Parker heeft enig krediet opgebouwd door een aantal correcte geopolitieke voorspellingen te doen waaronder het presidentschap van Trump én de Brexit. Dus wat heeft hij te vertellen over 2018? Hij voorspelt gebeurtenissen, die, toegegeven, niet heel verrassend zijn: er komen meer terreuraanslagen, grote en massale stakingen in Groot-Brittannië, een Amerikaans oorlogsschip zal zinken, het regime van Kim Jong-un wordt omvergeworpen, Donald Trump overleeft een poging om hem af te zetten, in de buurt van Napels zal een vulkaan uitbarsten, waarschijnlijk de Vesuvius en er breekt een enorm stuk van Antarctica af.

Nostradamus
De Fransman Nostradamus (apotheker) dacht dat in het jaar 2018 de doden uit hun graven zullen opstaan en de wereld zal worden geconfronteerd met veranderingen tussen naties en er zullen ook natuurlijke rampen zijn die de wereld zullen schokken. Volgens zijn aanhangers heeft hij wereldoorlogen, Hitler, Napoleon, terrorisme in Europa en vele andere zaken voorspeld. Het belangrijkste wat ons nog te wachten zou staan is de komst van de persoon Chiren. Dit zou een Europeaan zijn, die langdurige wereldvrede zou brengen. Volgens sceptici zijn de uitspraken van Nostradamus veel te vaag en kan men er met gemak om het even welke interpretatie aan geven die past in de hedendaagse situatie, wat volgens die sceptici ook voortdurend gebeurt. Faam verwierf Nostradamus door de publicatie van zijn voorspellingen in Les Prophéties, waarvan de eerste editie verscheen in 1555.

De aarde is boos
In 2018 zullen sterke aardbevingen veel gebieden van onze kwetsbare planeet doen schudden. China is één van de landen die de woede van de aardbevingen zal ondergaan en zal sinds 2018 duizenden doden veroorzaken. Tijdens de winter van 2018 zal “de gordel van vuur van de Stille Oceaan” een ongewone activiteit registreren. Het veroorzaakt verschillende aardbevingen en de uitbarsting van drie vulkanen. De overstromingen over de hele wereld zullen alle records verslaan. We zullen de mondiale media zien praten over stormen en klimatologische rampen. Er zullen tyfoons zijn in China, Japan en zelfs Australië. Rusland wordt getroffen door extreem weer en er zullen veel overstromingen zijn. In 2018 zal er een grote uitbarsting van de Vesuvius zijn die heel Italië zal doen schudden. Volgens de Italiaanse geologen en vulkanologen is de Vesuvius meer dan een actieve vulkaan en wordt er eind 2018 of begin 2019 een grote uitbarsting verwacht en het zou de ergste zijn van deze vulkaan. Er was er één in 79 voor de jaartelling en een andere in 1631.

Ook leuke zaken
Leeuwarden-Fryslân is, samen met Malta, in 2018 de Culturele Hoofdstad van Europa. Een jaar lang laten Friezen zien hoe ze het leven vieren en daarbij een gezonde planeet achter laten voor de generaties die nog komen. Hoe we met lef onze kop boven het maaiveld uitsteken om onze eigenwijze manieren grenzeloos aan de wereld te laten zien. Cultuur is dus niet het doel, maar het middel. Ons landschap is het podium en iedereen is uitgenodigd!

Op 14 juni begint het 21ste wereldkampioenschap in Rusland, zonder Oranje en zonder de Italianen, maar wie maakt zich daar nu nog druk om? De Olympische Winter Spelen in Pyeong Chang in Zuid-Korea start op 9 februari met een hoge verwachting vol met veel medailles. En dan natuurlijk de diverse Europese en wereldkampioenschappen in vele sporten. De derde dinsdag in september 2017 was een bijzondere Prinsjesdag: een demissionair kabinet, nog geen nieuw regeerakkoord, en toch nieuwe maatregelen. Inmiddels is het belastingplan 2018 door de Tweede Kamer aangenomen. Het plan ligt nu bij de Eerste Kamer ter beoordeling. Koning Willem-Alexander benoemde in de Troonrede vooral de positieve ontwikkelingen van de laatste jaren: een lagere werkloosheid, ondernemers investeren meer, een bloeiende economie en een gezonde schatkist. Hij maakte wel een kanttekening dat niet iedereen iets merkt van de economische groei.

MKB-bedrijven verwachten een groeispurt in 2018
De MKB’ers rekenen voor het komend jaar op een flinke groeispurt, zo blijkt uit twee grote enquêtes van accountantsorganisatie SRA en het FD. De FD Gazellen, de snelste groeiers in het MKB, verwachten zelfs 24% te gaan groeien in omzet. SRA, verenigt 370 accountants- en advieskantoren, publiceerde het onderzoeksrapport ‘2018 in Zicht’ waarbij 645 kleine MKB-bedrijven, waar SRA een relatie mee onderhoudt, zijn ondervraagd naar hun verwachtingen voor het komende jaar. Daarbij geven de ondernemers aan een omzetgroei van gemiddeld 10% te voorzien. Het FD ondervroeg de 755 bedrijven die meedoen aan de FD Gazellen 2017. Uit beide onderzoeken blijkt dat bedrijven in de logistieke dienstverlening het meest optimistisch zijn.

Dreigingsvoorspellingen
Het komende jaar zal de wereld er getuige van zijn dat legitieme software wordt geïnfecteerd door groepen die zich richten op ruimere slachtofferprofielen en grotere regio’s, met het bijkomende verschijnsel dat dergelijke aanvallen moeilijker te herkennen én beperken zijn. Dat is althans op te maken uit de dreigingsvoorspellingen van Kaspersky Lab voor 2018. Andere moeilijk te stoppen aanvallen, zoals die van high-end mobiele malware, zullen ook toenemen doordat aanvallers hun toevlucht nemen tot nieuwe trucs om steeds beter beschermde doelwitten tóch binnen te dringen. De jaarlijkse voorspellingen worden opgesteld door experts van het bedrijf, op basis van onderzoek en ervaringen van het afgelopen jaar. Voor 2018 heeft Kaspersky Lab de gerichte dreigingsvoorspellingen van het Global Research and Analysis Team aangevuld met een reeks mogelijke industriële en technologische dreigingen.

Positief
De Nederlandsche Bank en het Centraal Plan Bureau zijn zeer positief over de groei van de Nederlandse economie. Deze ligt naar verwachting ook in 2018 boven de 3 procent. We gaan van economisch herstel naar economische expansie. Het gaat om de sterkste groei in tien jaar.

Het is maar dat je het allemaal weet wat je in 2018 te wachten staat.

Soms denk ik wel eens bij mezelf ….
Waar gaan we naartoe?
De toekomst van de mens ligt letterlijk in onze handen. Het leven van de mensen na ons hangt af van beslissingen die we nu nemen. Het zijn vragen die de mensheid altijd hebben beziggehouden. De huidige wetenschap heeft het antwoord op deze vragen gereduceerd tot: de wereld is uit louter toeval ontstaan en wij zijn ons brein – vrije wil is een illusie, eigen verantwoordelijkheid bestaat niet en voortplanting is ons enige nut. Het idee dat het leven zinvol is, leidt in deze tijden tot een gevoel van nutteloosheid en depressie en een zucht naar snelle bevrediging. Maar er is hoop, we kunnen nog veranderen – en zelfs de vernietiging van de aarde die in gang is gezet terugdraaien, want de geest is sterker dan we ons kunnen voorstellen. Verander een gedachte en u verandert op slag de wereld.

Uitspraak
“Meer dan het verleden interesseert mij de toekomst, want daarin ben ik van plan te leven.” (Einstein, Duits – Amerikaans natuurkundige, 1879-1955).

Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat een ieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Naast Bonen Doppen geeft Jan Boon Communicatie Bonen Weken en Bonen in de pot uit. Bonen Weken gaat over de ontwikkelingen in de communicatiewereld in relatie tot ondernemen. Bonen in de pot informeert communicatieprofessionals over de ontwikkelingen in het communicatievak. Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column.

Wil jij een ander attent maken op uitingen van Jan Boon Communicatie? Klik hier!

Januari 2017

Alles verandert waar je bij staat
Aan het eind van een jaar kijken voorspellers, trendwatchers en futurologen op van hun kristallen bol en voorspellen hun trends voor het komend jaar. Het is een mooie tijd om vooruit te kijken naar de ontwikkelingen die ons bezighouden. Natuurlijk is en blijft het een mistige voorspelling, zeker in een zo snel ontwikkelende markt, maar een aantal trends kondigen zich inmiddels al zeer duidelijk aan. Velen hebben het bij het verkeerde eind zal aan het eind van het komende jaar blijken, maar ik denk dat ik er goed aan doe enkele communicatietrends te signaleren.

Wat gaat 2017 domineren
We gaan anders winkelen en adverteren, anders communiceren. Grote bedrijven zijn hier druk mee bezig. Zij die het kunnen weten, zeggen dat we steeds meer alles via onze telefoon doen. Er wordt al jaren geroepen dat we ‘mobile first’ moeten denken. En dat is natuurlijk ook zo. Sommigen voorspelden dat 2016 het omslagjaar zou worden van desktop naar mobiel en tablet. Dat is gebeurd, maar in een veel sneller tempo dan we ooit hadden verwacht. Kortom: wil je je klant bereiken, doe het dan smartphone vriendelijk.

Voorspellers denken dat bedrijven meer strategisch gaan samenwerken. Door elkaar te helpen, moeten processen beter verlopen en wat het allerbelangrijkste is: de ervaring van de klant zal erdoor verbeterd worden. De ‘beleving bij de klant’ of doelgroep zo je wilt, gaat meer en meer het grote verschil maken met de concurrentie. Is dit een andere of halsstarrige benadering die we nu reputatie blijven noemen?

Veranderingen in communicatie
Communicatie is nog niet dood, maar we moeten wel snel aan de slag, blogde Saskia ter Kuile enige tijd geleden. De huidige staat van het communicatievak roept bij steeds meer een gevoel van onbehagen op. ‘Communicatie, wat is dat eigenlijk’ dringt zich steeds meer op. Terwijl de maatschappij verandert, verdwijnen beroepen. Verdwijnen adviseurs voor PR en Communicatie? Ja! Communicatie sterft uit als wij onze uitgangspunten, onze opleidingen en de manier waarop wij werken, niet veranderen. Toen ik met mijn werkzaamheden in communicatie begon, nu meer dan een kwart eeuw geleden, was één van de belangrijkste issues het beeld dat je bij anderen te weeg brengt. De antennefunctie was een primair aandachtspunt, later heette dat issuemanagement. Gaat het er uiteindelijk over of communicatie in staat is om veranderingen om ons heen, in organisaties en bij mensen te ondersteunen of dat het ingezet wordt om het bestaande te verdedigen? Verandert communicatie mee, zodat veranderingen efficiënt worden ondersteunt met informatie, betrokkenheid en uitwisseling? Als we boodschappen, wenselijke beelden en gedroomde positionering blijven oppoetsen, zijn we dan bezig met een achterhoedegevecht?

Wie wil er nog communicatieadviseur worden?
Van alle bedreigingen voor de toekomst van ons beroep is dit de meest serieuze. Als je echt weet wat je wilt, kies je voor opleidingen met een toekomstperspectief. Met een behoorlijke werkgelegenheid en leuke beloning, persoonlijke ontwikkeling en dat soort zaken. Wat ik zie, is dat mensen die communicatie organiseren dat doen als organisatieadviseur, niet als communicatieadviseur.
Een nieuwe aanpak vraagt een totaal andere invulling van de communicatiefunctie: de Chief Communications Officer wordt Chief Community Organizer. Een communicatiefunctie die niet langer geobsedeerd is door de meetbaarheid van het eigen werk, maar wel oog heeft voor het ´accountable´ zijn van het eigen handelen.

Nog meer
Wat gebeurde er in 2016 dat gevolgen heeft voor de komende jaren. Niet verrassend: internet of things is net als bij de voorspelling van de afgelopen vijf jaar ook in 2017 booming en dat blijft het nog jaren zo. Van internet of things naar de cloud is een kleine stap.

Social mediamarketing is in 2016 wederom flink gegroeid. Maar, we staan pas aan het begin. Het pad naar professionaliteit, dat we bij andere online marketingmiddelen uit het verleden hebben gezien, wordt ook nu weer gevolgd. Maar, wel versneld. In 2017 zal social media een grote groei gaan doormaken op het vlak van marketing. Dit dwingt organisaties om meer na te denken over verdergaande automatisering. Het leuke handwerk is niet langer haalbaar en kan echt niet meer.

Twitter had in 2016 een zwaar jaar. Over de activiteiten op het platform wordt flink getwijfeld en de financiële cijfers bleven tegenvallen. Twitter lijkt te laat op gang te komen en de strijd te hebben verloren. Instagram en Snapchat hebben voor een groot deel de rol van Twitter overgenomen. Enkel bij het inspelen op ‘momentum’, zoals sportwedstrijden, nieuws (al dan niet lokaal) of wereldgebeurtenissen, speelt Twitter nog een belangrijke rol.

Snapchat groeit momenteel erg snel, maar heeft te maken met geduchte concurrentie. Instagram groeit namelijk ook als kool en lanceert in sneltreinvaart nieuwe innovaties. Kan Snapchat bijblijven? Wat er gaat gebeuren in deze titanenstrijd, is lastig te bepalen, maar het is sowieso een compliment waard dat Snapchat zich kan meten met de giganten. In Nederland nog in iets mindere mate, maar wat niet is, kan nog komen.

2016 was het jaar van de beïnvloeders. Bloggers en vloggers komen uit alle hoeken tevoorschijn. Hoewel zeer belangrijk, is er sprake van een zekere hype. Veel beïnvloeders gaan ver in hun commercialisering en verliezen daarmee hun geloofwaardigheid. Maar ze blijven belangrijk en interessant voor bedrijven.

Al met al lijkt 2017 een jaar te worden waarin de professionalisering van social media verder door zal zetten en waarin marketeers niet alleen meer tools tot hun beschikking krijgen, maar ook kunnen kiezen uit meer kanalen en marketingtoepassingen. Dat is natuurlijk een mooie en positieve ontwikkeling.

Marketing en communicatie veranderen steeds sneller
De videotrend is onomkeerbaar. Er zijn wel wat berichten dat nieuws toch misschien liever in tekstvorm wordt genoten, maar als het gaat om marketing is video nog steeds koning. Niet alleen moet er meer van gemaakt worden, de kwaliteit moet ook omhoog. 2016 was het jaar waarin videocontent doorbrak op social media. Dat merk je vast zelf wel nu je mobiele databundel er sneller en sneller doorheen gaat. Mede door het feit dat kanalen zoals Facebook videocontent zeer actief pushen. Video wordt ook steeds vaker live, in plaats van volledig geregisseerd. Alle grote spelers duiken momenteel op live video, onder andere met 360-gradenvideo. Spring op deze sneltrein en zorg voor een significant aandeel van video in je strategie. Ook live video kun je straks vooraf al promoten en aankondigen bij een grote doelgroep. Daar hoef je het dus niet voor te laten.

Van Vissen naar Waterman
We maken momenteel de overgang van het vissen- naar het watermantijdperk mee. Het Vissentijdperk is als laatste tijdperk van de dierenriem (door de ‘omgekeerde’ volgorde, die de zon beloopt) een belangrijke afsluiting. Dit tijdperk heeft ons veel gebracht en was een noodzakelijke stap in onze ontwikkeling. Er is veel welvaart gekomen en het ingezette proces van de individualisering is essentieel geweest. We zijn echter te ver doorgeschoten, waardoor de aarde bijna is opgebruikt. Maar gelukkig komt de energie van Waterman – al een tijdje bezig – net op tijd om de redding in te zetten. Steeds meer zien we in dat we de aarde net zo lang uitbuiten tot het op is (Freek de Jonge). We hebben de aarde niet als een kostbare erfenis in beheer, maar wij hebben haar van onze kinderen te leen (prins Claus). We zijn bezig de aarde te vernietigen, zonder het te willen. Voor alle zekerheid lopen we alvast op de maan rond, als springplank naar de rest van het heelal (Harry Mulisch).

Nu we in het watermantijdperk aankomen zouden we eigenlijk aandacht moeten hebben voor het leed dat zich in de wereld voltrekt. Opvallend is als je alle Twitter en Facebook berichten goed bekijkt dat je ziet dat het vaak om het ego gaat. Er zijn mensen die werkelijk elke handeling die ze op de dag doen delen met de ander op sociale media: ‘lekker belangrijk!’ Tot zover deze filosofische gedachtegang.

Het jaar van de Haan
Het Chinese jaar van de Haan begint op 28 januari 2017. De Haan is waakzaam en alert, en dat zullen we in dit jaar ook terug kunnen zien. Het is op zich wel een veelbelovend jaar, maar goede resultaten worden pas bereikt na de nodige inspanningen. In de loop van het jaar zal hard werken worden beloond.
In het jaar van De Haan zullen mensen vooral bescherming zoeken. Bescherming wordt dan ook het woord van 2017. Nu de digitale transformatie echt losbarst en het verdienmodel van menig bedrijf anders zal worden, zoeken (grote en kleine) bedrijven bescherming. Is in dit verkiezingsjaar de 19de eeuwse democratie aan iets nieuws toen? Iets dat de burgers bescherming biedt, passend bij de 21ste eeuw?

Wat denk jij ….wat gaat de verrassing van 2017 worden? En missen we nog een belangrijke trend? Voor ons persoonlijk wordt 2017 een jaar van mogelijkheden, maar succes vraagt wel om de nodige inspanning, het komt ons niet zomaar aanwaaien. Het zal niet altijd makkelijk zijn, maar er gebeurt van alles. Geef het beste van jezelf!

Uitspraak
“De beste manier om de toekomst te voorspellen is door deze zelf te creëren”.

Jan Boon
Matchmaker

Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing- , communicatie- en reclamebewegingen en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Over Bonen Doppen
Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat een ieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Bonen Doppen is evenals Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie. De primaire activiteiten van Jan Boon Communicatie richten zich op het samenbrengen en coachen van mensen en organisaties op het gebied van communicatie. Dit betekent het ondersteunen in het ontwikkelen van ambities. Hierbij focus ik me op oplossings- en ontwikkelingsgericht coachen. Soms ben ik gids, maar meestal reisgenoot, samen zoekend naar wegen om tot oplossingen te komen. Meer informatie over Jan Boon Communicatie vindt je op http://www.janboon.com.
Op http://www.bonendoppen.nl kun je de vorige columns van Jan Boon lezen, en je kunt Bonen Doppen volgen op Twitter: @Bonendoppen.

Bonen Doppen

Bonen Doppen

November 2016

Communicatie lijkt op snert

Beoefen je als communicatieadviseur een vak? “Nee“, zeggen sommigen. “Met een beetje gevoel voor communicatie of gewoon met je boerenverstand kom je al een heel eind.“
“Ja“, zeggen anderen volmondig, want “je moet kennis hebben van communicatiemethodieken en -vaardigheden beheersen om het beroep uit te oefenen. Daarmee is het echt een vak.”

In ons vakgebied stapelen ontwikkelingen zich op. Enkele toonaangevende communicatiegoeroes maken zich al enige jaren ongerust over de aansluiting van het reguliere communicatieonderwijs op de ontwikkelingen in ons vak. In discussies van de afgelopen jaren komt dezelfde vraag steeds terug. Beoefen je als communicatieadviseur een vak?
Ze willen met zoveel mogelijk partijen binnen het communicatievakgebied, professionals uit de praktijk en (hoger en wo) -onderwijs een keuze maken uit het aanbod van communicatie(vak)onderwijs, met als doel de kwaliteit van dat onderwijs te verbeteren. Hiermee willen ze betere aansluiting krijgen tussen het aanbod van opleidingen en behoeften in de maatschappij. Want die is ver te zoeken, menen de goeroes.

Maar hoe zit het eigenlijk binnen ons vakgebied. Iedereen noemt zich al heel snel ‘communicatieadviseur’ maar als je doorvraagt wat of wie ze adviseren, komt het er al gauw op neer dat niets geadviseerd wordt maar dat het binnen de organisatie goed klinkt als je je adviseur kunt noemen. Ben je dan de hele dag 24/7 aan het adviseren? Doe je dan niets anders meer? Wel nee, het communicatievak is vooral een ‘doen’ vak.

Wat vertel jij als je gevraagd wordt wat je doet. Bij ‘communicatieadviseur’ zie ik de hoofden meestal wel knikken, maar ik weet zeker dat velen geen idee hebben wat je er (echt) mee bedoelt. Goed en bondig aan een ander kunnen uitleggen wat je doet, valt niet altijd mee. Wat is dat toch? Termen als ‘interne en externe communicatie’ en ‘positionering en profilering’ volgen al snel. Maar dat zijn eigenlijk meer je verantwoordelijkheden, je taken. ‘Het realiseren van de organisatiedoelstellingen’ is ook een veelgehoorde uitleg. Klopt helemaal, maar dat zou iedereen in een organisatie toch moeten doen? Het zou volgens mij heel wat voordelen brengen als communicatieadviseurs in één zin – begrijpelijk én inzichtelijk – konden uitleggen wat ze doen.

Ons werk is zo veelomvattend, breed en gevarieerd dat het natuurlijk ook lastig in een oneliner is te vatten. Vooral omdat het vakgebied ook nog eens zoveel specialismen kent: corporate, marketing, pr, intern, extern, public affairs, mediarelaties, woordvoering, issuemanagement en dan heb ik het nog niet eens over de nieuwere takken van sport: faciliteren, het begeleiden van dialogen, de ‘regie hebben over communicatie’ en digitale communicatie.

Wat is de definitie van een communicatieprofessional?
Ok, dan geen communicatieadviseur maar communicatieprofessional. Maar wanneer ben je een communicatieprofessional? Er is nooit een definitie gemaakt, en dat is ook niet mogelijk. Communicatie is een containerbegrip en als je daarin een professional wilt zijn, zie je alleen maar tegenstellingen. Het zou anders zijn als er vaste titels zijn, zoals voorlichter, tekstschrijver etc..

Ik liep hier tegen aan toen ik in mijn netwerk eens de vraag ‘hoe veel werken er eigenlijk in het communicatievak’ poneerde. Voor een marktonderzoek had ik die gegevens nodig.
Exacte gegevens zijn nergens te vinden. Dat is tegelijkertijd het dilemma. Ik hoorde schattingen uiteenlopend van 50.000 tot 100.000. Er heeft eens een getal van 150.000 in de markt gezweefd.

De vraag is ook hier waar je de grenzen legt. Iemand die bij een gemeente berichtjes plaatst op een website, adressen bijhoudt van raadsleden enz. is dat ook een communicatieprofessional? Vaak worden deze mensen communicatiemedewerker genoemd. Soms groeien managementassistenten uit tot een senior communicatieadviseur maar doen nagenoeg hetzelfde werk. Om onderscheid te maken noemen velen zich strategisch communicatieadviseur. Kortom, ook hier eigenlijk een chaos en veel ongewisheid. Geen duidelijke afkadering. Het is een vrij beroep. Iedereen kan zich communicatieadviseur, voorlichter of freelance communicatieschrijver noemen. Dat is de makke van ons vak.

Of dit uitmaakt voor de praktijk?
Geen zier volgens mij. Het enige waar nu naar gekeken wordt, is, of er een HBO- of WO-opleiding is gevolgd. Het HBO staat al slecht in aanzien: HBO-communicatie met allemaal aanvullende pretvakken zoals copywriting, marketing cases, social media cases; deze mensen komen nu op ondefinieerbare plekken terecht. HBO schermt met de opmerking dat het een brede opleiding is, dus van alles maar een beetje. De kansen van de communicatiestudenten op de arbeidsmarkt zijn zeer klein, ook omdat zij niet de kans krijgen om praktijkervaring op te doen.

Ook bij het wetenschappelijk onderwijs worstelen ze bij gebrek aan een fundament met de vraag: wat is communicatie? Dus de opleidingen zoeken allen naar een meest geschikt antwoord voor de eigen opleiding. Hierdoor is een tweedeling ontstaan tussen communicatie en gedrag (Twente) en communicatie en taal (RUG) en zo ook weer combi’s met IT zoals bij de universiteit van Tilburg.

Onlangs hoorde ik een leuke benaming: “ ik noem mijzelf graag beeldvormingsmanager”. Dat levert in ieder geval interessante gesprekken op. Communiceren doet immers iedereen, bewust bezig zijn met beeldvorming en betekenisgeving is een ander verhaal.

Logeion, onze beroepsvereniging, kwam enige jaren geleden met beroepsprofielen. De beroepsprofielen zijn echter vaag en veelal niet realistisch. Ook omdat de ’titels’ in de praktijk niet overeenkomen met het dagelijks werk. Intussen spreken sommigen binnen het communicatievak over ’rollen’. Communicatie niet meer onder verdelen in modaliteiten, maar in onderbouwde rollen. Welke competenties voor die rollen nodig zijn, kan worden aangetoond, zo ook weer getest.

Centrale vraag is: welke ontwikkelingen vinden momenteel plaats en wat betekent dat voor de toekomst van de afdeling Communicatie, voor de communicatieprofessional en voor de communicatieopleidingen? Wat is de toegevoegde waarde van communicatie. Blijft communicatie een belangrijke rol op corporate niveau spelen? Kan communicatie ín de organisatie van grote waarde zijn? Blijft het ‘managen’ van de reputatie een belangrijke taak? Zou communicatie een centrale rol moeten pakken in het aanjagen van veranderingen?

Organisaties van morgen hebben nieuwe wensen en stellen andere eisen aan een communicatieprofessional. We leven in een snelle complexe onoverzichtelijke globaliserende wereld zonder centraal gedeeld referentiepunt en met weinig orkestrerende capaciteiten en wij zijn met z’n allen onderdeel van dat vraagstuk. Ik denk dat we de komende 10 jaar de mensen die echt iets te melden hebben, heel hard nodig hebben in de tijden die er, denk ik, aan komen. Mensen die op basis van een vaardigheid, kennis, wijsheid en inzicht er toe doen.

Bonen Doppen

Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen in Noord-Nederland en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Je ontvangt Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Over Bonen Doppen
Bonen Doppen wil zo veel zeggen als dat een ieder voor zijn belangen moet zorgen, je zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Bonen Doppen is evenals Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie. De primaire activiteiten van Jan Boon Communicatie richten zich op het samenbrengen en coachen van mensen en organisaties op het gebied van communicatie. Dit betekent het ondersteunen in het ontwikkelen van ambities. Hierbij focus ik me op oplossings- en ontwikkelingsgericht coachen. Soms ben ik gids, maar meestal reisgenoot, samen zoekend naar wegen om tot oplossingen te komen.
Meer informatie over Bonen Doppen vind je op http://www.bonendoppen.nl en op Twitter: @Bonendoppen.

Donkerbruin vermoeden

Donkerbruin vermoeden
Iedere kleur geeft ons een ander gevoel. Sommigen worden rustig van blauw maar zeer actief van rood of oranje. In ieder geval stimuleert kleur onze zintuigen. In mijn gesprekken met ondernemers zijn de kernwaarden en -woorden veelal het onderwerp van gesprek. Ik zie graag die zaken terug in communicatie, gedrag, houding en symboliek. Dat is de huisstijl: het lettertype, het kleurgebruik en de vormen die gebruikt worden. In het geheel noem ik dat de stijl van het huis. Een zwart-witte website, folder of advertentie valt minder op en komt saai over. Een nieuwe huisstijl zonder kleur, dat bedenkt toch niemand? De hedendaagse techniek nodigt ook uit om nog meer kleur te gebruiken. We krijgen steeds betere beeldschermen en televisies waardoor kleur nog beter uitkomt. Ook de nieuwste drukmethodes maken de wereld van print nog kleurrijker. Een frisse, kleurige cover op een magazine nodigt sneller uit om te lezen dan zijn kleurloze variant. Uit onderzoek blijkt dat elke communicatie-uiting in kleur beter wordt gelezen, de informatie sneller wordt opgenomen en ook beter onthouden.

Al op jonge leeftijd ontdekte mijn moeder dat ik wel eens kleurenblind kon zijn. Haar vader, mijn opa dus, was dat ook, dus zo vreemd was dat niet voor haar. Kleurenblindheid is erfelijk, de vrouw brengt het over op de man. Tijdens de keuring voor de dienstplicht viel ik echt door de mand. Afgekeurd voor het Korps Mariniers. In die periode was het allemaal niet zo hinderlijk, in het leger is alles maar dan ook alles één kleur: groen. Voor mij de aller-moeilijkste kleur, maar dat ter zijde. Denk niet dat ik alles in zwart-wit zie. De mooie herfstkleuren zie ik even goed als jij. Echter, het combineren van kleuren als bij kleding en interieur moet je niet aan mij overlaten, even als het uitzoeken van de bijpassende verf.
Eenmaal getrouwd vond mijn echtgenote het raadzaam met me mee te gaan wanneer ik weer eens een nieuw kostuum en overhemd met bijpassende stropdas wilde hebben. Traditiegetrouw en gemakshalve ging ik altijd naar dezelfde winkel en had daar inmiddels een vaste verkoper die van mijn ongemak op de hoogte was. Als ik alleen kleren koop, bewaar ik het bonnetje altijd goed, want dan kan ik het nog ruilen.
In het dagelijkse leven kunnen alleen de verkeerslichten in combinatie met de rood/oranje straatverlichting nog wel eens problemen opleveren. Die zijn voor mij nagenoeg van dezelfde kleur. Maar met enige alertheid kan ik daar redelijk goed mee over weg. En voor wat kleren betreft, heb ik inmiddels geleerd welk kostuum, overhemd, das en sokken bij elkaar horen. Je leert er mee te leven en mee om te gaan.

Anders werd het toen ik in mijn functie verantwoordelijk werd voor de nieuwe huisstijl van de organisatie waar ik destijds voor werkzaam was. Eigeel en zacht grijs werden de primaire hoofdkleuren van de nieuwe huisstijl passend bij het beeld dat de onderneming wilde uitdragen: een betrouwbare, veilige en deskundige netwerkaanbieder. De nieuwe visuele identiteit sluit bovendien goed aan bij de waarden die ze naar hun klanten willen uitstralen: degelijkheid, openheid, vernieuwing, groei en klantgerichtheid. Ik nam een bij het project betrokken collega in vertrouwen en samen zorgden we voor de implementatie van de nieuwe huisstijl.

De betekenis van kleuren is afhankelijk van de cultuur waarin je bent opgegroeid en de tijd waarin je leeft. Kleuren roepen bepaalde gevoelens en associaties op. Daarnaast spelen ook persoonlijke voorkeuren en mode mee bij onze reactie op kleuren. De associaties die we met ze hebben en de betekenissen die we eraan geven zijn namelijk wel tijd en plaatsgebonden. Hoewel er geen wetenschappelijke bewijzen zijn voor het effect van kleuren, worden op grote schaal eigenschappen en effecten aan kleuren toegekend. Kleuren roepen dus een beeld op. Dat beeld moet overeenkomen met hetgeen de ondernemer wil uitstralen: zijn stijl van het huis.

Bonen Doppen

10 augustus 2015

Bonen Doppen is een onregelmatig verschijnende column over ontwikkelingen in het communicatievak. In Bonen Doppen beschrijf ik de marketing-, communicatie- en reclamebewegingen in Noord-Nederland en is een onafhankelijke, signalerende en af en toe genadeloze column.

Je ontvangt de column Bonen Doppen omdat je een relatie van Jan Boon bent of ingeschreven staat voor nieuwsbrieven van Jan Boon Communicatie.

Ik ga op vakantie en neem mee….

De laatsten moeten nog en de eersten zijn al weer terug. De zomervakantie! Het is voor mij het moment om in die tijd weer eens helemaal bij te lezen. Gek genoeg kom ik er in die andere weken niet aan toe of gun me de tijd en rust niet. Net als in voorgaande jaren heb ik ook dit jaar weer een lijstje met boeken die ik wil lezen of al heb gelezen en iedereen kan aanraden. Voor het digitale tijdperk namen we zeker voor zo’n 100 kilo aan boeken mee, maar nu? Lang leve de e-reader! Op mijn laptop (tja, misschien kan ik er niet zonder, maar ik maak altijd een reisverslag, daarom neem ik (ook) de laptop mee …..), op die laptop neem ik bijna 9000 boeken mee, van Winnetoe en Arendsoog tot aan de laatste werken van Steve Berry en Dan Brown.

En toch verstout ik me om ook echte boeken mee te nemen. Vakliteratuur wel te verstaan. Je ziet aan mijn lijst dat mijn belangstelling de laatste jaren vakmatig is verschoven van communicatie in het brede zin van het woord en de impact van digitaal op de samenleving naar de mens, z’n gedrag en z’n doen en laten. Met de gedachte dat ik die boeken toch echt eens moet lezen. Maar ik kom er gewoon niet toe, ik kan me er niet toe zetten het boek van Geert Hommes ‘Toegepaste non-verbale communicatie’ nog eens goed door te nemen, laat staan het boeiende boek over ‘Lichaamstaal’, om maar niet te spreken van ‘Aura’s lezen’. Ik heb me dit jaar volledig laten leiden door werken van Stieg Larsson, een Zweeds auteur. Millennium 1, 2 en 3: ‘Mannen die vrouwen haten’, ‘De vrouw die met vuur speelde’ en ‘Gerechtigheid’. Jaren geleden had ik de boeken ook al eens gelezen en ook de films heb ik gezien, maar toch: adembenemend en boeiend.

Verder is de vakantieperiode voor mij over het algemeen een rustige periode. Maar dit jaar is er echter van komkommers weinig te merken: nieuwe kandidaten met coachtrajecten en opdrachtgevers blijven zich aandienen. Vreemd vind ik dat overigens niet en ben er erg blij mee.

Mijn vakantie is voor mij bij uitstek een periode van afstand nemen van het leven van alledag en pas op de plaats maken om in kaart te brengen hoe tevreden je bent met de dingen die je doet. Een lange strandwandeling is daar uitermate geschikt voor. Misschien ga jij liever naar het bos, of is er een andere plek waar je even afstand kunt nemen van je dagelijkse situatie.

Je denkt na over je werkzaamheden en denkt na over de dingen die je leuk vindt en die je energie geven, en bezigheden waarvoor dit niet of in beperkte mate op gaat. Hoe kun je hierin de juiste balans aanbrengen? Je vraagt je af wat je graag zou willen doen, maar wat er steeds niet van komt. Hoe kun je ervoor zorgen dat je hier nu wel mee aan de slag gaat? Kortom, je maakt de balans op.
Als je die balans hebt opgemaakt, dan weet je weer waar je staat. Je bent in je vakantie schijnbaar beter in staat om bewustere keuzes te maken ten aanzien van je werk en dingen die je bezig houden.

Terug naar het lezen: waarom lezen we eigenlijk? De ene lezer wil zich laten kidnappen, wil een andere wereld binnengesleept worden om meer te leren over zichzelf of anderen. We lezen om kennis te verwerven. Hoewel ik niet met lezen ben opgegroeid, heeft lezen iets ‘prachtigs’ te bieden. Lezen voedt je denken, je verbeelding, je herinneringen, leidt tot inzichten, ook in jezelf, in anderen, houdt je in leven. Niet dat lezen ons redding brengt of ons per definitie wijs maakt, maar zonder lezen zullen we als samenleving afglijden.

Op zo’n moment aan het strand van L’Evette bij Fréhel aan de fraaie kust van Bretagne rijst de vraag of dat met nieuwsbrieven net zo is. Uit een recent gehouden onderzoek van Jitske Hoornveld bleek dat de tevredenheid van Bonen in de pot en Bonen Weken bij de lezer hoog is, erg hoog is. Wil de lezer van mijn nieuwsbrief in een andere wereld worden binnen gesleept om meer te leren over zichzelf of anderen? Misschien is het om kennis te verwerven die de lezer schijnbaar zelf niet in staat is te verwerven. Met andere woorden het voldoet aan een behoefte. Het is alsof ze zich geen tijd en rust gunnen.

Vakantie: even weg van het ‘normale’ leven, in een andere omgeving. Misschien dobberde je op een luchtbedje op zee, of zat je op een steen ergens op een berg, of je was op een plek waar je alleen maar stilte hoorde. En dan denk je: wat heerlijk is dit. Je laptop en je slimme telefoon liggen kilometers verderop. Hier is alleen maar de rust en de ruimte, verder helemaal niets. Waarom doe ik dit niet vaker? Waarom wil ik dit niet altijd? Je bent al weer enige tijd thuis en het is anders. Het barst opnieuw van de prikkels en er is zoveel om bij te houden en te moeten of willen weten. De hele dag zit je aan het informatie-infuus. Van Bonen in de pot tot Nieuwsuur, van De Volkskrant tot je vakblad ‘Communicatie’. Van je app nu.nl tot Facebook. Welkom thuis!

Jan Boon
Coach en matchmaker

Bonen doppen wil zo veel zeggen als dat een ieder voor zijn belangen moet zorgen, zijn zaken zelf beredderen. Je doet geen beroep op hulp van anderen; je benoemt en lost je eigen problemen zelf op.

Bonen Doppen is evenals Bonen Weken en Bonen in de pot een uitgave van Jan Boon Communicatie. De primaire activiteiten van Jan Boon Communicatie richten zich op het samenbrengen en coachen van mensen en organisaties op het gebied van communicatie. Dit betekent het ondersteunen in het ontwikkelen van ambities. Hierbij focus ik me op oplossings- en ontwikkelingsgericht coachen. Soms ben ik gids, maar meestal reisgenoot, samen zoekend naar wegen om tot oplossingen te komen. Meer informatie vindt u op http://www.janboon.com.

Bonen Doppen vindt u ook op http://www.bonendoppen.nl en is nu ook op Twitter: @Bonendoppen.